Ben Grajer (1947-2024), radioman op School voor Journalistiek

Dik Binnendijk staat in deze speciale column stil bij het overlijden van Ben Grajer, voormalig radiotechnicus van de School voor Journalistiek.

Dik Binnendijk - “Godverdomme Dik, Ben is overleden! Vorige week, rustig in zijn slaap.” Dit appje van Johan kreeg ik toen ik op Terschelling was. Alsof ik een dreun op mijn hoofd kreeg. “Jezus!” appte ik terug. “Misschien wel de mooiste dood, maar ik had nog wel een paar jaar met hem willen optrekken!” De hele dag bleef ik verder met een duffe kop rondlopen. 

Ben Grajer en Johan Banis zijn twee oud-collega’s van me van de School voor Journalistiek (SvJ), een onderdeel van de Hogeschool Utrecht. Ben en Johan waren radiotechnici. Toen Ben in 2012 na dertien jaar SvJ met pensioen ging, volgde Johan hem op.

Johan werkte al jarenlang op school als televisietechnicus. De contacten tussen het radio- en televisieonderwijs waren intensief, net zoals die tussen docenten en technici. Ik ging in maart 2014 met pensioen en inmiddels is Johan ook alweer een of twee jaar ‘pensionado’. 

Tussen de lessen door zat ik vaker bij Ben in zijn ruime kamer en dan achter mijn eigen bureau in de smalle radiodocentenkamer, een deur verderop. Naast collega Bart Alberink zat daar vaak ook nog een gastdocent. Je kon er je kont niet keren. Bovendien was het bij Ben veel gezelliger. Zijn deur stond altijd open. Het was er ook een komen en gaan van studenten. Zij kwamen langs om radioapparatuur te lenen of terug te brengen. Of ze hadden technisch advies nodig bij bijvoorbeeld het monteren (‘knippen en plakken’) van hun radio-opnames. 

Als we ons aan iemand moesten voorstellen, deden we dat volgens een vast patroon. Ik begon: “Ik ben Dik!” en dan “Ik ben ook dik, maar ik heet Ben.” Ben was een uitermate vriendelijke en vooral ook geduldige man.

In zijn ‘Ben in memoriam’ op LinkedIn schreef Bart Alberink:

Ik weet heel zeker dat niemand in de geschiedenis van de School voor Journalistiek zoveel bierpakketten, flessen wijn, dozen chocola en andere ongezonde cadeaus heeft gekregen van studenten als Ben Grajer.

Als radiotechnicus hoefde hij niet te beoordelen wat een student maakte en dus kon hij naar hartenlust hulp bieden bij het monteren, maar vooral ook frustraties over docenten, de school, gescheiden ouders en vervelende huisgenoten (vriendjes of vriendinnetjes, DB) aanhoren en dan wijze raad geven.

En daar voeg ik graag aan toe, dat menig studente op zijn veilige schouders heeft staan uithuilen.  

Bart schrijft verder:

Ben had geen relatie en geen kinderen. Dat betekende dat hij straffeloos - nadat hij weer (aan het eind van de middag, DB) een uitzending van Studentenradio (later Campusradio) had geschoven (het moeten er in totaal een paar duizend zijn geweest) - in schoolcafé ‘Stefs’ kon belanden. En daar zat de vijftiger, later zestiger, tussen de twintigjarigen alsof het de gewoonste zaak van de wereld was.

Ben heeft relatief weinig scholing gehad, dat heeft hij altijd betreurd. Hij ging al vroeg werken. In de jaren zeventig is hij bij STAD Radio Amsterdam terechtgekomen als radiotechnicus. Hij zat achter de knoppen tijdens de legendarische VARA/STAD uitzending op 30 april 1980 toen Beatrix gekroond werd tot koningin. De presentatie was in handen van Hanneke Groenteman. Amsterdam was die dag het toneel van massale ‘krakersrellen’ onder de leus ‘Geen woning, geen kroning!’

Ben kwam uit een rood nest. Je kon overal met hem over praten: over geschiedenis, politiek en allerlei maatschappelijk ontwikkelingen. Hij had een enorm taalgevoel en haalde feilloos allerlei schrijf- of stijlfouten uit artikelen. Ook die van mij. Als hij meedeed met het Groot Dictee der Nederlandse Taal, dat tot en met 2016 op de televisie werd uitgezonden, dan had hij maximaal tien tot vijftien fouten. Ik zat met zeker dertig fouten altijd flink onder het landelijk gemiddelde. 

Jarenlang heeft Ben meegezongen in het Amsterdams Bach Consort (ABC). Ik ben bij veel ABC-concerten van hem geweest. Hij wist veel van klassieke muziek en opera’s, maar de muziek moest niet al te modern zijn. Composities van Stravinsky, Sjostakovitsj of koormuziek van de Nederlander Daan Manneke: brrr!!! En nog moderner klassiek vond hij altijd piep-knerp muziek. 

Sinds Ben met pensioen was, gingen hij, Johan en ik – de Mannetjes van de Radio - drie of vier keer per jaar een dagje op stap in een stad, dorp of streek in ons land. Om de beurt bereidde één van ons het uitje voor. Altijd begon zo’n dag met koffie en gebak, gevolgd door een rondwandeling in de stad, een rondvaart, een museum of de beklimming van een toren. Natuurlijk lunchten we goed, pikten we ook een terrasje (of twee) mee en besloten de dag het liefst met een betaalbaar maar zo exotisch mogelijk diner. Bovenal hadden we veel plezier met elkaar. Ons laatste trio-uitje was in 2023 in Middelburg. 

Ben heeft zijn lichaam ter beschikking gesteld aan de wetenschap. Na de zomervakantie komt er nog een herdenkingsborrel. Ben zou op 5 juni 77 jaar zijn geworden.