René van Maarsseveen - Mark Halbers haalt verbreding van de A27 toch weer uit de ijskast. Daardoor moet volgens hem, en zijn voorgangers, een deel van landgoed Amelisweerd verdwijnen. Plaatselijke overheden mogen wel met alternatieven komen.

Laten we vooral in de gaten houden dat de verbreding nodig is (zou zijn) om het verkeer beter te laten doorstromen.

Geen doorstromingsprobleem

Ik heb al jaren geen last meer van eventuele doorstromingsproblemen op de wegen rondom Utrecht. Waarom niet? Omdat ik mijn afspraken na 9.30 uur plan en zorg dat ik niet tussen 17.00 en 18.00 uur onderweg ben.

Het betekent een andere ochtendindeling. Na het gewone ochtendritueel werk ik een uur thuis voor ik de weg op ga. ’s Avonds ben ik bijtijds weer onderweg. En als dat niet lukt werk ik nog even door en bericht het thuisfront dat ik iets later kom.

Ongelukken

Wanneer ik wel last heb van doorstromingsproblemen oftewel in files sta? Als er een ongeluk is gebeurt of een vrachtwagen met pech op de weg staat. Ik moet dan altijd aan mijn regelmatige verblijf in Frankrijk denken. Daar worden in vrijwel alle gevallen die auto’s direct naar de kant van de weg geduwd of gesleept. Het verkeer kan direct doorstromen.

In Nederland gaat dat anders. Daar sluiten de politie en verkeerscentrale direct een, twee of desnoods drie rijbanen. Zelfs als de vrachtwagen met pech op de vluchtstrook staat. Lekker overdreven bezig, denk ik dan als automobilist.

Pech en slecht onderhoud

Wat wij pech noemen is meestal slecht onderhoud. Wanneer ik in een file langs zo’n ‘pech’-geval schuif, dan vermoed ik bij het zien van zo’n wagen toch vaak slecht onderhoud. En laat ik maar direct, buiten de context van dit onderwerp, melden dat het steeds beter gaat met het rijgedrag van en auto-onderhoud bij Oost-Europeanen.

Natuurlijk zijn er ook echte pech-gevallen. Dat overkomt zelfs Verstappen in zijn eerste race van het seizoen; waarbij je nauwelijks van slecht onderhoud kunt spreken. Zelf kreeg ik drie weken geleden een steentje tegen mijn voorruit. Het veroorzaakte een enorme barst, waarvan mijn garagehouder later zei, ‘pech, het is maar net hoe het steentje er tegenaan komt’. Ik veroorzaakte overigens geen file.

Thuiswerken

Laten we vooral in de gaten houden dat de verbreding nodig is (zou zijn) om het verkeer beter te laten doorstromen. Ik herhaal dat uitgangspunt nog maar eens.

Zelfs mensen die vroeger op de weg zitten dan ik, merken dat het rustiger is. De rapporten waarop die gewenste doorstroming is gebaseerd zijn achterhaald. Welke redenen er ook voor zijn, mensen ontdekken thuiswerken. Die automobilisten ontlasten het verkeer direct al.

Maar mensen ontdekken ook andere zaken. Zoals ‘waarom zou ik om 18.00 uur thuis moeten zijn voor het eten?’ (met hopelijk ook het inzicht dat te veel mensen dat voor de lockdowns waarschijnlijk ook wilden). Je kunt de dag dat je de weg op moet, ’s avonds ook om 17.00 of 19.00 uur thuis eten en daar je vertrektijd op aanpassen.

Verkeersdeskundigen

Het is ook goed voor doorstroming eens te kijken naar verkeersdeskundigheid. Ik kan meerdere plekken aanwijzen waar maatregelen zijn genomen die doorstroming niet bevorderen. En die vooral bedoeld lijken om agressie bij weggebruikers aan te wakkeren.

Meest pijnlijke voorbeeld ligt iets buiten de regio. Bij een rotonde met vier toegangswegen regelde het verkeer zichzelf al jaren. Dat ging niet altijd volgens de voorrangregels, maar praktisch en coulant. Ok, af en toe ging het bij een weifelend oud vrouwtje of een stoutmoedig jochie niet altijd goed.

Wat de redenen van verkeersdeskundigen zijn om daar iets te willen doen weet ik niet. Maar ik zag ze staan. Vijf mannen die als een vriendenclubje met elkaar stonden te praten bij de rotonde. Pratend en bewegend zoals alleen ambtenaren dat kunnen. Militairen noemen dat ‘drukken’, oftewel ‘niets zinnigs te doen, dus net doen alsof je het druk hebt om onder opdrachten voor meer onzinnigs uit te komen’.

Een paar weken later stonden er ineens stoplichten (geen verkeerslichten) bij alle vier de toegangswegen. Ze staan niet altijd aan. Gevolg is echter dat automobilisten het niet meer zelf regelen, ook niet als de lichten uit zijn. Ander gevolg is dat je nu soms minuten bij een stoplicht staat te wachten voor een verder lege rotonde. Tenzij er een automobilist voor je staat die, evenals ik, denkt ‘die idiote verkeersdeskundigen’ en het rode licht negeert.

Eco/cultuur, microben en bos

Terug naar Amelisweerd, een eeuwenoud gebied met een oud loofbos waar grote, dikke beuken en eiken soms al tweehonderd jaar oud zijn. Overal in Nederland en ook in de plannen rond de verbreding van de A27 horen we altijd direct dat ze elders nieuw groen gaan planten. Oftewel een compensatiebos zullen aanleggen.

Zomaar één reactie daarop. In de afgelopen jaren heb ik meerdere boeken gelezen over de geschiedenis en het ontstaan van pandemieën. Ik kan daar hier vanzelfsprekend niet over uitweiden (maar kan het aanbevelen daar meer over te lezen).

Kort door de bocht begonnen die pandemieën met de afbraak van bos. Daarmee verdween de biodiversiteit die daar in evenwicht was. Allerlei flora, fauna en microben dat van elkaar afhankelijk was en in een bepaald gebied bleef, moest een andere overlevingsweg vinden. Die vonden ze niet of, zoals veel microben, buiten hun vertrouwde omgeving.

Oude bomen vervangen

Het is gemakkelijk een boom te kappen en ter compensatie nieuwe boompjes te beloven. Maar je kapt niet alleen een oude boom. Met de boom verdwijnen ook allerlei andere soorten, zoals paddenstoelen, insecten, microben (= bacteriën, virussen en schimmels). Sommige daarvan sterven uit, andere vinden een uitweg. En het nieuwe compensatieboompje is daarbij niet de gevonden weg.

Boeren op leeftijd

Het is in dat kader interessant ook eens met oude boeren te praten of oude mensen uit een boerenomgeving. Doe een paar 80+ers. Wanneer je hun soms ongezouten en onkiese meningen over vrouwen, jongeren en politiek negeert kun je van hen behoorlijk wat opsteken over de natuur. Praktische en logische oplossingen van vroeger die interessante lessen in zich hebben.

Ik zal hier niet direct beweren dat ze ook aantonen dat je veel staatsbosbeheerders, en soortgelijke ‘beheerders’, kunt vergelijken met verkeersdeskundigen omdat beide functionarissen werken immers vanuit … nou ja, vul zelf maar in.

Belangen

Mijn belangrijkste boodschap met bovenstaande is ‘laten we nu eens naar het grote geheel kijken, naar elkaar luisteren en vooral verder kijken dan naar het voor-de-hand-liggende. Leer van het verleden en gebruik het heden. Schuif het eigen belang of die van je clubje aan de kant en maak niet kapot of gooi niet weg wat nog goed is’.

Aanvullende informatie

  • Bij zo’n rotonde denk ik niet alleen ‘idiote verkeersdeskundigen’, maar ook ‘waarom geen slimme toepassingen?’. Als het per se nodig is, kun je met detectie in de weg en slimme software op de bedoelde plek voor doorstroming zorgen zonder onnodige stilstand. Ik ken overigens ook plekken waar die detectie weer te dom is ingezet. Dus gaat het er vooral om verder te denken dan de voor-de-hand-liggende oplossing.
  • Maar goed ik denk ook bij een ander onderwerp ‘waarom regenwater op straten niet opvangen, in plaats van het via de put in het riool laten lopen’ (helemaal als naast de straat bomen staan uit te drogen), ‘waarom geen warmte opvangen van stoeptegels’ (moet je ze eens voelen bij een klein beetje zon en ook hoelang ze dan warm blijven) etc.
  • Ik hoor weleens van mensen dat ze op een bepaalde tijd open moeten of openingstijden hebben van 9 tot 18.00 uur. Van wie moet dat? Winkels mogen tussen 6 en 22 uur open zijn. Voor veel bedrijfstakken geldt bovendien dat je klanten kan en mag opvoeden. Als klanten weten dat een winkel of bedrijf andere openingstijden heeft houdt de overgrote meerderheid daar heus rekening mee. Een drukkerij, autogarage, drogist en heel veel andere winkels en bedrijven zouden best andere openingstijden kunnen hanteren. Die ze natuurlijk van elkaar laten verschillen om weer allemaal op dezelfde tijd onderweg te zijn.
  • Geïnteresseerd in geschiedenis en ontstaan van pandemieën. Ik beveel de boeken van Dorothy Crawford aan, bijvoorbeeld ‘Deadly Companions’. Of een ouder boek ‘Plagues and Peoples’ van William H. McNeill.