Zorgen om betaalbare huurwoningen

Door Louis Engelman - De kale huurprijs van sociale huurwoningen die in ons land, ook in Utrecht, worden aangeboden door corporaties is in drie jaar tijd met 12 procent gestegen. Dat blijkt uit een onderzoek van de redactie van Woonbondig, het tijdschrift van de Nederlandse Woonbond.

“Het gaat snel met de afbraak van de betaalbare woningvoorraad. Bijna de helft van de aangeboden corporatiewoningen valt in de dure categorie,” stelt Woonbonddirecteur Ronald Paping. “Dit roept de vraag op of corporaties zich nog wel bewust zijn dat het hun taak is om betaalbare huisvesting te bieden voor mensen met een bescheiden inkomen.”

Ook Heddy Veltkamp, lid van de bewonerscommissie Spinozaplantsoen in Utrecht-west, is bezorgd over de toekomst van haar wijk. Jawel, ze is blij dat eerdere sloopplannen voor de 135 huizen van tafel zijn gegaan en woningcorporatie Mitros nu actief renoveert. Maar ze vreest ook dat de buurt ingrijpend zal veranderen als er bewoners vertrekken en de huren daarna tot boven de zeshonderd euro per maand omhoog schieten.

“Dan wordt het hier een ander soort wijk”, zegt ze. “De rijkere yuppen zullen zich hier gaan vestigen en de mensen met een bescheiden inkomen zijn voortaan aangewezen op het Kanaleneiland of Overvecht. Zo’n tweedeling in de stad is niet wenselijk. Je kunt beter een gezonde mix houden van bewoners met verschillende inkomens.”

Volgens Veltkamp zou de politiek in Utrecht zich veel meer met dit probleem moeten bemoeien. “Daarnaast hebben de corporaties een eigen verantwoordelijkheid om de sociale woningbouw in Utrecht in stand te houden. Samen zouden ze een vuist moeten maken naar Den Haag.” Ter illustratie vertelt Heddy dat zij met haar huidige inkomen nooit zo’n vrijgekomen woning zou kunnen betrekken. “Die zou voor mij al veel te duur zijn.”

Senior vastgoedontwikkelaar Marnix van Namen van Mitros begrijpt de zorgen van huurders en legt uit dat Mitros afspraken maakt met de gemeente over het aantal sociale huurwoningen in Utrecht. “De woningen aan het Spinozaplantsoen hebben na de ingreep een beter energielabel en daardoor kan de huur omhoog. Een deel van de woningen zou zelfs in de vrije sector verhuurd mogen worden. Maar dat doet Mitros niet. De woningen aan het Spinozaplantsoen blijven allenmaal sociale huurwoningen.”

Rijke yuppen kunnen er, stelt Van Namen, niet in want wie meer verdient dan €35.000 mag geen sociale huurwoning huren. “De huren in het Spinozaplantsoen komen bij nieuwe verhuur tussen de € 600 en € 700 uit. Daarmee zijn het sociale huurwoningen en kan een huurder met een laag inkomen Huurtoeslag krijgen.” Heddy Veltkamp is daar verbaasd over. “Er is nooit met Mitros over gesproken dat de huren voor nieuwe bewoners boven de 600 euro zouden komen te liggen.”

Marnix van Namen legt er evenwel de nadruk op dat de huurverhoging voor de zittende bewoners na de renovatie beperkt is: maximaal 36 euro. Daar krijgen de huurders dan wel een sterk verbeterde woning voor terug. Mitros en de bewoners hebben zich samen in deze oplossing kunnen vinden.

Voorheen wist de corporatie niet goed wat er met de rond 1950 gebouwde huizen moest worden gedaan. Sloop en nieuwbouw leek voor de hand te liggen. Maar de bewoners hebben zich daar sterk tegen verzet. Zij bleken zeer gehecht aan de woningen en kozen in 2014 bij een draagvlakmeting voor behoud en renovatie. Mitros is daar vorig jaar mee begonnen. In juni moeten het project zijn afgerond.

De verouderde blokjes worden ingrijpend aangepakt. De buitenmuren en binnenvloeren worden geïsoleerd, er wordt mechanische ventilatie aangebracht en de gaskachels worden vervangen door centrale verwarming. Daarnaast worden er nieuwe kozijnen met dubbelglas geplaatst, worden dakgoten gerepareerd en komen er nieuwe dakpannen op de woonblokken. Voorts wordt, waar dat nog niet eerder is gedaan, het comfort nog vergroot door vernieuwing van de badkamers, keukens en toiletten en worden gas en elektra aangepast aan de huidige eisen. En tenslotte krijgen alle huizen een nieuwe voordeur en een wasmachineaansluiting.

De bewoners kunnen ervoor kiezen tijdens de werkzaamheden in hun huis te blijven of voor gemiddeld drie weken te verhuizen naar een logeerwoning. Daarvan heeft Mitros er 16 van in de directe omgeving.
Het werk, uitgevoerd door de Culemborgse aannemer Van Dillen, verloopt volgens Marnix van Namen voorspoedig. “Wij vragen ontzettend veel van de bewoners, weten we. Want zo’n renovatie heeft een grote impact op hen. Maar de planning loopt goed en iedereen is over het algemeen tevreden over de wijze waarop het gebeurt.”

Heddy Veltkamp plaatst daar wel een paar kanttekeningen bij. “Helaas zijn er nogal wat klachten over de oplevering. Bewoners en commissie moeten steeds heel alert blijven op de uitvoering van de werkzaamheden.”

Ze vertelt dat de bewoners en de corporatie in het verleden lijnrecht tegenover elkaar stonden, maar nu wel samen optrekken. En ze hoopt dat Mitros voortaan met andere ogen gaat kijken naar buurten zoals deze. “Die zijn van veel meer waarde dan voorheen werd gedacht.” Dat blijkt onder meer, zegt ze, door de ‘Community Artprojecten’ die de bewoners hebben opgezet. Een voorbeeld daarvan is de tuin die middenin de wijk is ingericht.

De verbetering van het Spinozaplantsoen past, aldus Van Namen, in het beleid van Mitros om duizend slechtste woningen van het totale bezit van 28.000 huizen versneld aan te pakken. Daaronder vallen ook de complexen bij het Herderplein. Marnix: “We zijn inmiddels al met de tweede tranche begonnen.”

De identieke woningen van Mitros in het Thomas à Kempisplantsoen, die in dezelfde periode zijn gebouwd, blijven buiten de vernieuwing omdat de toekomst van dit stukje stad nog onzeker is. Wel zijn daar de gevels aangepakt. Hetzelfde geldt voor de 66 huizen van Portaal die merendeels aan studenten en werkende jongeren zijn verhuurd.

Woordvoerster Elmy Liefferink van Portaal legt uit dat er nu weliswaar dubbel glas wordt geplaatst en er cv wordt aangelegd, maar dat het niet zeker is of de huizen op de lange termijn blijven bestaan. Portaal is daarover in overleg met de gemeente en Mitros. Het is met name de vraag of nieuwbouw in dit gebiedje, dat o.a. wordt omsloten door drie drukke wegen, kan voldoen aan de milieuvoorwaarden. Volgend jaar wordt over de toekomst van de woningen een besluit genomen.