Door Jesse Holweg - Wat is het geheim van Utrecht? Wie zet de stad nationaal en internationaal op de kaart? Enkele jaren alweer loopt die marketing via Toerisme Utrecht. De organisatie heeft met een meerjarensubsidie gewerkt aan bevordering van de toerismesector. Woordvoerder van Toerisme Utrecht Susanne Canisius vertelt over de aantrekkingskracht van de Domstad.

Wat is volgens u de grote charme van Utrecht?

"Utrecht is een stad met een echte Hollandse sfeer gecombineerd met een karakteristieke huizenbouw en een sfeervolle middeleeuwse binnenstad. De Utrechtse grachten in combinatie met de werven zijn daarbij ook nog eens uniek in de wereld. Op geen enkele andere plek is dit op deze manier opgebouwd. De historische setting en de hippe tentjes en barretjes hebben de laatste jaren echt bijgedragen aan een aantrekkelijkere stad in mijn ogen."

"De ondernemers met koffietentjes, designwinkels, wijnbarretjes en conceptstores zijn gegroeid en hebben bijgedragen aan de kwaliteit van het winkelgebied in de historische stad. Een groot verschil met andere steden is daarbij ook het jonge publiek in de stad. De vibe van een studentenstad maakt een mooiere combinatie dan in bijvoorbeeld Maastricht. Het leeft, bruist, met het hele jaar door allerlei gezellige kleine festivals."

Hoe wordt dat gebruikt door Toerisme Utrecht?

"Drie jaar geleden is flink ingezet op internationale persbewerking. Toerisme Utrecht heeft zich gericht op het trekken van meer journalisten om de stad te kunnen promoten. Utrecht heeft als stad genoeg te bieden als internationale citybreak bestemming en daarbij is het interessant dat we mensen laten weten dat je binnen een half uur in het centrum van Utrecht staat vanaf Schiphol airport. Eerder richtte onze organisatie zich vooral op toeristen die een dagje op bezoek kwamen, maar we zijn meer op verblijfstoerisme gaan zitten zodat mensen ook blijven overnachten. Door het gegroeide aanbod is het nu zeker lonend om Utrecht los te zien van Amsterdam."

Utrecht heeft in de Lonely Planet gestaan als één van de tien mooiste onontdekte steden in de wereld. Wat heeft dit betekend voor de toerismestromen?

"De Lonely Planet is heel belangrijk geweest om Utrecht op de kaart te zetten. Het was dan wel de meest ondergewaardeerde stad, maar dat is een heel groot onderdeel van de publiciteitsgroei rond Utrecht. Journalisten hebben misschien wel de hele wereld over gereisd maar vinden hier echt iets wat een aantrekkingskracht heeft. En dat heeft toch vooral te maken met de combinatie van de toeristische setting zonder echt een metropool te zijn."

"Gelukkig zal hier niet zo snel de ‘hassle’ ontstaan van een te drukke toeristische stad. Dit komt omdat het historisch centrum niet kan worden uitgebreid. Er is wel plek voor bijvoorbeeld een kleine nieuwe Bed & Breakfast, maar een touringcar zal nooit over de Oudegracht gaan denderen. Ook op de Domtoren geldt een maximaal aantal bezoekers, dus de massale uitstraling van Amsterdam zal de stad nooit krijgen."

Heeft Toerisme Utrecht speerpunten of doelstellingen?

"We gaan de komende jaren inzetten op drie pijlers; erfgoed, binnenstad en evenementen. We hebben ook een project waarbij gastvrijheid een randvoorwaarde is. Denk bijvoorbeeld aan zorgen voor goede bewegwijzering. Maar het blijft lastig om met cijfers te werken, omdat we cijfers van dagbezoek (nog) niet kunnen meten. Daar wordt in 2015 overigens wel mee gestart."

"Ik merk persoonlijk wel dat het drukker wordt, maar dat zie je niet in aantallen terug. Veel mensen komen hier ook nog steeds maar een dagje vanuit Amsterdam. Dus ook ik kan niet zeggen wat we precies moeten behalen om succes aan te tonen. Wat we bijvoorbeeld wel doen is zorgen dat we meer in de Belgische of Duitse media verschijnen. We zijn dan ook vooral gericht op media-aandacht en dat kunnen we bijvoorbeeld bewerkstelligen door een plan neer te leggen om een minimum aantal journalisten per jaar uit te nodigen."

Welke journalisten worden dan uitgekozen om hier een verhaal te maken over de stad?

 "We kijken natuurlijk wel welke journalisten wezenlijk iets voor ons iets kunnen betekenen. Er wordt bijvoorbeeld een selectie gemaakt uit het aanbod van reismagazines en op basis daarvan wordt iemand uitgenodigd. Eerst zoeken we in Duitse, Belgische, Italiaanse of Spaanse media voordat een Russische aanvraag wordt goedgekeurd. Daar zetten we niet op dit moment niet in. Je moet keuzes maken welke landen echt interessant zijn. Meest kansrijk zijn onze buurlanden dus een overnachting voor Roemenen of Russen zullen we niet snel regelen. Naast reismagazines, ontvangen we ook internationale journalisten van dagbladen, reissites en bloggers."

Wat leveren grote evenementen een stad als Utrecht op? 

"De evenementen zorgen voor heel veel meer publiciteit. De naam Utrecht is straks geen vreemde meer. Het is nu al zo dat er veel meer media-aandacht voor de stad is door de Tourstart in 2015. De organisatie van de Tour was hier om de stad te bekijken en rondom de bekendmaking was er een grote groep pers aanwezig. Die hebben we zo snel mogelijk de rest van de stad laten zien om ook op de lange termijn iets aan de Grand Départ over te kunnen houden. Daarop merkten we direct dat we veel meer aanvragen van andere journalisten binnenkregen."

Wordt er dan ook gelobbyd vanuit Toerisme Utrecht?

"Lobbyen hebben wij als organisatie niet gedaan. We kunnen adviezen geven die kunnen helpen, maar dit is niet ons evenement. Een clubje investeerders en beleidsbepalers hebben in Utrecht besloten de Tour naar de stad te halen en daarvan profiteren wij zeker. Toerisme Utrecht is een vanuit de gemeente gesubsidieerde groep, maar in een lobby zitten we niet. Bij de Vrede van Utrecht hebben we wel veel meegedacht, maar dat resulteert niet in actief plannen schrijven."

"Onze organisatie is in wezen natuurlijk gericht op meer geldstromen in de stad van buitenaf. Bezoekers moeten geld uitgeven aan restaurantjes, hotelovernachtingen en musea en daar helpen wij de gemeente bij."

Zorgt het opknappen van het stationsgebied ook voor grote toeristenstromen?

"De stad verandert, maar dat is vooral een verhaal wat we kunnen inpassen om de aantrekkingskracht te vergroten. De stad groeit echt en dat is een factor die voor ons interessant is. Maar dat is niet het verhaal van onze organisatie. Dat het stationsgebied wordt opgeknapt is mooi en gaat zeker helpen om gasten gastvrij in Utrecht te ontvangen. Het wordt een prachtige binnenkomst in Utrecht straks, maar ook aan tijdsgeest onderhevig. Misschien wordt er over 40 jaar weer anders gedacht over de schoonheid van deze gebieden."

Zal het opknappen van historische gebouwen dan geen goed alternatief zijn?

"Ik vind dat er zeker geld moet zijn voor het opknappen voor de historie in de stad. Op de Neude zou het oude postkantoor bijvoorbeeld een prachtige locatie zijn voor een publieke functie. Ik denk dat daarin best geïnvesteerd zou mogen worden."

Waar ligt nog ruimte voor verbetering?

"We moeten vooral bepaalde zaken beter leren benutten in samenwerking met de gemeente. Waar het stadsbestuur mee bezig is mag beter naar buiten worden gebracht en dat kan bijvoorbeeld via ons. De nieuwe fietsenstallingen of het nieuwe station bij de Twijnstraat kunnen heel goed worden gebruikt om gelijk iets Utrechts te laten zien aan reizigers. Al is het maar Nijntje zoals in de stoplichten op de Lange Viestraat."