Wolfgang Spier - Om de vervuiling van het verbreden van snelwegen te compenseren worden boeren uitgekocht. De BBB is daar tegen en werd ook in de provincie Utrecht de grootste partij. In haar verkiezingsprogramma staat over mobiliteit: “BBB zorgt voor een provincie die overal goed bereikbaar is met OV, fiets en auto. De bus moet weer terug in de straat.

Verbreden van de snelweg A27 is geen optie”. Deze standpunten zijn niet veel anders dan van partijen die al in het bestuur zitten en in theorie de macht hebben. Maar de praktijk is heel anders. Politici komen en gaan, terwijl het ministerie decennialang werkt aan mobiliteitsplannen. Mobiliteitsbeleid is als een tanker van koers laten veranderen met een elastiek. 

Zo kreeg het ministerie vorig jaar nog 1,1 miljard extra, want alleen al het maken van extra brede betonnen viaducten en asfaltvlaktes stoot enorm veel CO2 en stikstof uit. Om nèt onder de grenswaarden te blijven worden aannemers verplicht om elektrisch materieel, elektrische graafmachines en stikstoffilters aan te schaffen als ze willen werken aan die verbredingen. Samen met uitkopen maakt dit de geplande snelwegverbredingen fors duurder.

Het ministerie gaat gewoon door en laat regelmatig prognoseberekeningen maken van gerenommeerde ingenieursbureaus die aantonen dat files na snelwegverbredingen afnemen. 

Wetenschappers hebben echter al jaren geleden ontdekt dat ook deze voorspellingen net zo goed op de kermis gemaakt hadden kunnen worden. Files worden na snelwegverbredingen slechts tijdelijk korter, waardoor ov-reizigers overstappen op auto’s, totdat weer nieuwe files ontstaan.

https://www.kimnet.nl/binaries/kimnet/documenten/rapporten/2010/02/17/de-geschiedenis-van-de-toekomst-verkeer--en-vervoerscenarios-geanalyseerd/de-geschiedenis-van-de-toekomst.pdf

Het plan voor de A27

Het ministerie wil deze snelweg al langer verbreden. Het deel tussen de stad Utrecht en landgoed Amelisweerd moet zelfs van 10 naar 14 rijstroken. Maar de meeste volksvertegenwoordigers geloven de prognoseberekeningen niet meer en zijn tegen. Geen enkele automobilist rijdt uitsluitend op snelwegen. Logischerwijs zouden de aansluitende wegen, die door woongebieden gaan, ook verbreed moeten worden. Dat gebeurt (gelukkig) niet, omdat zelfs de grootste autoliefhebbers geen verbredingen willen in hun eigenwoongebied. Files worden dus niet korter maar breder. Dus langduriger.

Uitsluitend met kortere ov-reistijden komen we uit de vicieuze cirkel

Tussen 2012 en 2016 is in de praktijk bewezen dat automobilisten wel degelijk overstappen op ov, omdat hun reistijden korter worden. Ieder jaar stapten steeds meer automobilisten vlak vóór snelwegopritten over op snelbussen die voorzichtig over vluchtstroken langs files verder reden naar o.a. de Utrechtse Universiteit. De bussen moesten bij iedere P&R tussenhalte van de snelweg af, wat extra reistijd kost. En in het laatste jaar werden minder bussen ingezet waardoor veel automobilisten afhaakten. Toch stapten uiteindelijk 1400 automobilisten over. Aangezien iedere auto gemiddeld 60 meter nodig heeft (bij 100 km/u en 2 seconden volgafstand) werd de stoet auto’s in totaal ±84 kilometer korter, iedere spits weer.

Dweilen met de kraan open

De ruimte die ontstond op de snelweg werd echter spoedig opgevuld. Het ministerie schreef dat “de snelbus ondanks de goede bezetting geen aantoonbare effecten op de files had”. En hief ze op. Precies hetzelfde gebeurt als er ruimte bijkomt door snelwegverbredingen, maar heeft u ooit gelezen dat “de snelwegverbreding geen aantoonbare effecten had op de files”?

Achter de schermen de snelweg verbreden

Die 1400 overstappers zitten in ieder geval weer op de hele route van huis naar bestemming in hun auto.

Vlak vóór de zomervakantie van 2022 werd een intentieovereenkomst ondertekend tussen het ministerie en de besturen van provincies en gemeenten op de A27 route om samen te werken aan een plan om die snelwegbussen weer terug te brengen ...na de snelwegverbreding! Dit plan heet “Hink-stap-sprong naar Bus Rapid Transit op Breda–Gorinchem–Utrecht”. Met Bus Rapid Transit worden die snelwegbussen bedoeld. Leden van provinciale staten, raadsleden en de pers zijn hiervan niet op de hoogte gesteld.

HOV-lanes

Snelwegverbredingen verergeren het fileprobleem. Dit is de meest vervuilende manier om de economie letterlijk tot stilstand te brengen. Het zou veel logischer zijn om die snelwegbussen onmiddellijk terug te laten keren en dan te verbeteren. Bijvoorbeeld door haltes te maken langs de snelweg, pal naast de parkeerplaatsen. Dan hoeven de bussen niet meer van de snelweg af.

Vervolgens doen wat zelfs in autoland Amerika succesvol is: snelwegrijstroken omvormen tot HOV-lanes (High Occupancy Vehicles) door simpelweg belijning en bebording aan te passen. Veel automobilisten zijn dan eerder op hun bestemming als ze vlak voor de oprit overstappen omdat ze even later met 100 km/u langs de files rijden. Dan stappen veel meer dan 1400 automobilisten over. Eén volle dubbeldeks touringcar met 82 zitplaatsen levert al bijna 5 kilometer ruimte op die rijstrook. Waar alle automobilisten van profiteren. Voor meer informatie hierover zie aflevering 10.