Ongelooflijk, de serieverkrachter is gepakt!

Door Ton van den Berg

Wat een gekke dag, je probeert te begrijpen dat er een passagiersvliegtuig is neergeschoten, en dan komt het bericht: persconferentie over de Utrechtse serieverkrachter.

Bij het bureau Paardenveld verzamelen zich donderdagavond diverse journalisten die allemaal al eens over de Utrechtse serieverkrachter hebben bericht. Tussen 1995 en nu zijn er honderden artikelen over geschreven, er is in de Volkskrant zelfs een (deels fictieve) feuilleton aan gewijd, er is een speelfilm over gemaakt en in 2011 heeft RTV-Utrecht nog een grote documentaire over de serieverkrachter vertoond.

Ooit was het onderzoek naar de serieverkrachter al stopgezet om een jaar later weer opgepakt te worden omdat er weer een spoor leek te zijn. En na de RTV-Utrecht-documentaire leek De Telegraaf de verdachte te weten, maar dat bleek onjuist. De man, die volgens zijn slachtoffers een vadsig type was, bleef uit de handen van de poiltie.

In de tijd toen de serieverkrachter actief was, was er veel ongerustheid op straat. Vrouwen durfden niet meer alleen door Utrecht-oost en de Uithof te gaan. Dit was het gebied waar de onbekende actief was op een brommertje en soms op de fiets. Er werden speciale maatregelen genomen zoals fietsverzamelpunten waar vrouwen in De Uithof elkaar opzochten om dan gezamelijk naar Utrecht te fietsen.

In de omgeving van De Uithof lagen vaak politieagenten op de loer, om de serieverkrachter te betrappen, maar dat gebeurde niet. Er werden lokvrouwen ingezet, maar ook dat werkte niet. Ook het Utrechts Nieuwsblad probeerde het met de inzet van een journaliste die de man zou moeten lokken, maar het enige wat gebeurde was dat de echtgenoot van de journalist staande werd gehouden en voor 10 minuten als verdachte werd gezien.

De onrust in de stad zorgde ervoor dat de politie honderden tips kreeg. Die moesten allemaal worden gecheckt. Daar hebben duizenden uren onderzoekswerk ingezeten. Maar Pietje en Klaasje en Willem, ze waren het niet. Zelf heb ik naar aanleiding van een gesprek met iemand ook een mogelijke verdachte en adres doorgespeeld.

Dat er veel mensen waren die mogelijk als verdachte konden worden gezien, is niet vreemd als je de compositiefoto ziet die in die tijd is gemaakt. De kritiek daarop was dat iedereen het kon zijn. Dat bleek ook wel toen een kennis van ons ook staande werd gehouden omdat die er op leek. Toen duidelijk werd bij de politie-agenten dat zij een vrouw was, kon ze weer gaan.

We dachten dat de serieverkrachter was overleden, dat was het gevoel. De journalisten bij het Paardenveld kunnen het daarom niet geloven dat er toch nog iemand is opgepakt. Ongeloof, hoe is het mogelijk. Een vriendin aan wie ik het vertel op weg naar het Paardenveld schrikt van het nieuws. "Die gluiperd. Ik ben hem ook tegengekomen, hij deed een greep naar me op een avond bij het Wilhelminapark. Gelukkig kon ik weg komen, maar ik weet nog: hij stonk naar oude mannen en naar knoflook."

De persconferentie begint: Johan Bac van het openbaar ministerie mag aan het woord. Hij deelt aan een volle zaal journalisten mee dat er een 51-jarige verdachte is gepakt. Aanleiding voor de arrestatie is dat het gaat om een man die gearresteerd was voor fietsendiefstal. Saillant detail: er was een lokfiets van de poltiie bij betrokken.

Daarna is het woord aan Mirjam Barendse, baas van de politie Midden-Nederland, maar al lang in Utrecht werkzaam en weet daarom hoeveel impact de serieverkrachter ook heeft gehad op haar organisatie. Ze is dan ook blij voor de poltiie zelf, waar in de loop der jaren tientallen rechercheurs keihard hebben gewerkt om de man te pakken te krijgen.

Maar haar eerste woorden gaan naar de slachtoffers. Zeventien keer sloeg de serieverkrachter toe, zes verkrachtingen en elf pogingen. Eerder op dag zijn de slachtoffers door de politie benaderd en is het nieuws verteld. Vol ongeloof, maar ook met blijdschap werd volgens Barendse daarop gereageerd. Emotionele reacties, zegt ze, van mensen die hun leven door deze gebeurtenissen drastisch zagen veranderen.

Er zijn vragen nog, maar Barendse en Bac willen en kunnen ze niet allemaal beantwoorden. Op de vraag waar de man vandaan komt, blijven ze vaag. Het is iemand uit de regio Utrecht. Het is duidelijk dat zij niet degenen willen zijn die het adres van de verdachte bekend maken, daar wonen hoogstwaarschijnlijk familieleden die ook verrast zijn, die hun vader of echtgenoot meegenomen zien worden omdat hij verdacht wordt de serieverkrachter te zijn. Toen hij begon was de verdachte 31 jaar oud!

Dat de pers dat adres gaat achterhalen is wel zeker. Er zijn buurtbewoners die woensdagavond hebben gezien dat er poltie voor de deur stond, die hebben gemerkt dat er iets gaande was en die daar nu een verband mee leggen en daarmee op de proppen komen. Morgen of overmorgen weet u waar hij woonde en wie hij was.

Ongeloof, overheerst nog steeds. Hij is gepakt. Hoe is het mogelijk. Zijn DNA heeft hem verraden. De Utrechtse politie heeft al eens eerder, in 2005, zo'n ongelooflijke persconferentie gehad, waar ik aan moet terugdenken.

Toen ging het om een jeugdtrainer van de voetbalclub Elinkwijk die zelfmoord pleegde nadat hij was betrapt op het versturen van seksueel getinte e-mails aan jeugdspelers. Ook toen werd het DNA nader bekeken en bleek deze man de moordenaar te zijn van een 11-jarig jongetje, een moord die twintig jaar onopgelost leek te zijn. 

Na de persconferentie mogen de journalisten van de tv nog wat interviews doen op het plein voor het politiebureau. Daar komen een paar tieners voorbij. "Wat is hier aan de hand"", roepen ze. "Kijk vanavond maar naar de televisie", zegt een politieagent.  

-

Naschrift: Terwijl ik dit schreef werd via De Telegraaf en RTV-Utrecht al bekend dat de verdachte een 51-jarige Nieuwegeiner is. Hopelijk klopt het voor De Telegraaf dit keer wel.