Journalist Louis Engelman doet verslag van de wijze waarop vastgoedavonturiers tientallen miljoenen euro's binnensleepten in een nieuw te bouwen Utrechtse wijk: de Merwedekanaalzone.

In mijn zoektocht naar de ontwikkelingen in de Merwedekanaalzone werd ik – dat moet ik eerlijk bekennen – aanvankelijk lelijk op het verkeerde been gezet. Nieuwsgierig naar de eigendomsverhoudingen in deelgebied 5 (met de voorlopige wijknaam ‘Merwede’) vroeg ik de koopakte op van het terrein van de Praxis en het braakliggend stuk land ernaast, waar voorheen de Vendex was gevestigd.

In die akte van 29 september 2017 viel te lezen dat de Amsterdamse Beleggingsmaatschappij Europese Stand BV zijn gebouwen en grond voor de prijs van 31,75 miljoen euro had verkocht aan de BV Merwede Real Estate Holding. Overigens wel belast met een door de NIBC Bank verleende hypotheek van 33,7 miljoen euro.

De aankopende vennootschap, gevestigd in Eindhoven, bleek eigendom van de Rhenense miljonair Marcel Boekhoorn. Recentelijk kwam deze investeerder in het nieuws door de koop van de Hema. Maar ook door de aan zijn Maltese Novum Bank door de AFM opgelegde boete van 1,75 miljoen euro wegens het zonder vergunning verstrekken van flitskredieten. Eerder was hij bekend geworden door het ‘leasen’ van twee Pandaberen voor zijn Ouwehands Dierenpark en door z’n gulle ondersteuning van de voetbalclub NEC uit Nijmegen.

Zijn naaste medewerker Jan-Willem Neggers trad toe tot de club van grondeigenaren in de Merwedekanaalzone die met de gemeente overlegde over wat en hoe er in dit gebied gebouwd kon worden. Dat leidde tot een eerste schetsontwerp. Tot zover weinig aan de hand.

Maar surfend over het internet dook plotseling nóg een Merwede Real Estate BV op. Deze maakte deel uit van de Merwede Groep en had z’n vestigingsplaats in Maarssen, aan de Bolensteinseweg 42. Nader onderzoek wees uit dat hier Jan-Dirk Paarlberg achter zat. Extra opmerkelijk was dat zowel in Maarssen als in Eindhoven binnen het conglomeraat van firma’s de naam Merwede Participaties BV werd gebruikt.

En toen begonnen er bij mij alarmbellen te rinkelen. Want de Maarssense vastgoedhandelaar was in 2014 veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf voor het witwassen van drugsgeld, dat afkomstig zou zijn van de afgeperste en later in Amsterdam vermoorde Willem Endstra. Een misdrijf waarvan Willem Holleeder als aanstichter wordt verdacht. Vorige maand nog werd Paarlberg definitief veroordeeld tot het betalen aan de staat van 24 miljoen euro aan verdiend crimineel geld.

Wat gebeurde hier? Werden de na de ontvoering van Heineken alsnog de zoekgeraakte miljoenen via de Merwedekanaalzone witgewassen? Was ik hier een enorme scoop op het spoor?

Paarlberg bleek ik het niet te kunnen vragen. Na zijn vrijlating lijkt deze vastgoedhandelaar, eerder de trotse bewoner van de Ridderhofstad Bolenstein in Maarssen, van de aardbodem verdwenen. Dus dan maar contact gezocht met Boekhoorn.

Ik legde hem de vraag voor of er enige relatie bestond tussen beide bv’s, of hij de vennootschappen van Paarlberg had gekocht en of deze daar nog op één of andere manier financieel bij was betrokken. Ook wilde ik graag weten of Boekhoorn inmiddels eigenaar was geworden van de Maarssense Ridderhofstad.

Vrijwel onmiddellijk ontving ik twee mailreacties van de persoonlijk assistent van Boekhoorn, Annemiek van der Mee. Hun bedrijf had, zo meldde ze, geen enkele betrokkenheid bij de Ridderhofstad Bolenstein, noch bij welke andere vennootschap van Paarlberg dan ook. ‘Wij hebben nooit zaken gedaan met de heer Paarlberg en zullen dat ook in de toekomst niet doen.'

Het feit dat de naam van de vennootschap overeenkwam met een bv van Paarlberg berustte volgens haar op louter toeval. ‘De naam van onze vennootschap is gekozen omdat de stadswijk die we gaan ontwikkelen Merwede heet. Deze hebben we zelf op 9 augustus 2017 opgericht. Dit kunt u verifiëren in de openbare registers van de Kamer van Koophandel.’

Vervolgens zei Annemiek er vanuit te gaan dat dit misverstand hiermee uit de wereld was geholpen en dat er ‘geen foutieve publicaties zouden volgen waarin de heer Boekhoorn volstrekt onterecht in verband wordt gebracht met de heer Paarlberg.’

Omdat ik nergens kon vaststellen dat het anders lag liet ik de kwestie rusten. Bovendien had de deelname van Neggers aan de gesprekken over de toekomst van het gebied bewezen dat het bedrijf van Boekhoorn zich verbonden voelde met de Merwedekanaalzone. Mooi toch?

Nou, niet helemaal. Want op 6 juli 2018, verkocht Boekhoorn – zoals we eerder op deze site meldden – de grond en gebouwen voor iets meer dan 46 miljoen euro aan GS Netherlands Merwede GP CV van de Amerikaanse investeerder Greystar. Lucratief, want hij maakte met de deal in een jaar tijd een winst van ruim 14 miljoen euro.

In de commissievergadering van oktober liet de voor de zone verantwoordelijke Utrechtse wethouder Kees Diepeveen (GL) zich hier behoorlijk geërgerd over uit. Volgens het UN zei hij dat ‘het begrijpelijk is dat de grondtransactie veel stof doet opwaaien’. En: ‘Ik denk dat mensen in de omgeving aan hun water voelen dat dit niet goed is en niet gunstig voor dit gebied.’ Je hoefde hem niet uit te leggen dat als de grond duurder werd, de nieuwbouw erop in die prijsstijging mee zou gaan.

Greystar nam alle aandelen over van Merwede Real Estate Holding BV, die daarmee van Eindhoven verhuisde naar Den Haag. Van een hypothecaire last was opeens geen sprake meer.

Volgens woordvoerster Mariam Zamary is zo’n bv-overname een vaker voorkomende constructie bij vastgoedtransacties. ‘Greystar heeft een marktconforme prijs betaald’, reageert zij desgevraagd per mail, ‘op basis van de status van de planvorming en het feit dat er sprake is van grotendeels bouwgrond.’

Op de vraag of de bv's die onder Merwede Real Estate Holding hangen ook nog bezit hebben, wil zij geen antwoord geven. Net zo min als zij uitspraken wil doen ‘over de winstgevendheid van de transactie voor de verkoper’.

Wel zegt ze dat Greystar ‘verheugd is deel te mogen nemen aan de ambitieuze gebiedsontwikkeling en zich als belegger langjarig aan het gebied heeft verbonden’. ‘Wij bieden straks op deze locatie een uniek woonconcept met diverse ondersteunende services en voorzieningen. Dit vormt daarmee een aanvulling op het woonaanbod in deze nieuwe stadswijk. We gaan woningen ontwikkelen die beantwoorden aan de woningvraag in Utrecht.’

Morgen deel 3: Wie is Greystar?

Reageren? Klikhier!