Persbericht Kerngroep Ring Utrecht:

Uit informatie die door een WOB-verzoek is verkregen, blijkt dat er vele nog onopgeloste problemen zijn en dat er nog grote twijfel bestaat over de kwaliteit van de grondwatermodellen. 

Op 17 november 2020 kondigde ex-minister Cora van Nieuwenhuizen een nieuw Tracébesluit (TB) aan voor de Ring Utrecht A12/A27. Dat kende maar twee veranderingen ten opzichte van het eerdere Tracébesluit dat in 2019 roemloos sneuvelde bij de Raad van State.  

Er was een stikstofparagraaf toegevoegd en er was gekozen voor een specifieke bouwmethode om te voorkomen dat de weg onder water zou staan als het folie onder de weg zou scheuren als gevolg van de aanlegwerkzaamheden. De gekozen bouwmethode is de aanleg van 70 meter diepe diepwanden aan weerszijden van de A27 over een afstand van ruim 1,7 kilometer.

Uit het WOB-verzoek verkregen informatie blijkt dat er vele nog onopgeloste problemen zijn en dat er nog grote twijfel bestaat over de kwaliteit van de grondwatermodellen.  

Van meet af aan rezen er tal van vragen over de gevolgen van deze bouwmethode, die nooit eerder op deze schaal is toegepast. De commissie m.e.r. toonde zich vooraf al in een advies (april 2020) buitengewoon kritisch. Des te opmerkelijker dat ex-minister van Nieuwenhuizen het definitieve Tracébesluit nam zonder het nogmaals aan de commissie m.e.r. voor te leggen. 

In juli 2021 vroeg de Kerngroep Ring Utrecht (KRU) via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) documenten op van Rijkswaterstaat en andere partijen die betrekking hebben op de bouwmethode. Na heel wat vertraging ontving de KRU deze de afgelopen week.   

Wat direct opvalt is dat op het moment dat het TB in november 2020 werd afgekondigd, de gevolgen van de gekozen methode nog volop in discussie waren. De gemeente Utrecht en het hoogheemraadschap HDSR hadden inmiddels besloten tot het aanvragen van een second opinion bij het ingenieursbureau TAUW. Deze, zeer kritische, second opinion werd op 9 november 2020 besproken, nog voor afkondiging van het TB.

Alle betrokkenen -kennelijk ook Rijkswaterstaat- konden zich vinden in de conclusies van de second opinion waarin onder meer werd gesteld dat het onderzoeksgebied veel groter zou moeten zijn en dat veel tekortkomingen en risico’s niet in beeld zijn gebracht. Van deze kritische noten is in het geheel niets terug te vinden in het TB dat een week later werd vastgesteld.   

Diepwand blokkeert grondwaterstromingen

Op dat moment was er ook nog geen begin gemaakt met een toepasbaar grondwatermodel. Zo’n model moet voorspellen wat de effecten van die diepwanden zijn op de grondwaterstand en -stroming. Die effecten zijn van wezenlijk belang voor de omgeving: bij wijzigingen van de grondwaterstand ontstaan mogelijk verzakkingen in de nabijgelegen woonwijk Lunetten, verdrogen of verdrinken bomen juist in Amelisweerd en komen de drie grote moestuinen in Amelisweerd in problemen, omdat veel bomen, vegetatie en de gewassen extreem gevoelig zijn voor een juiste grondwaterstand. Pas in de loop van 2021 is gestart met de ontwikkeling van een toepasbaar grondwatermodel. 

Uit de informatie van Witteveen+Bos blijkt verder dat het werken vlak boven de folie niet binnen de gestelde veiligheidsmarges uitvoerbaar is. De kans op desastreuze scheurvorming die het gebied onder water zet is aanzienlijk, bijvoorbeeld op plekken waar de folie is aangehecht.

Rijkswaterstaat communiceert naar buiten dat deze problemen opgelost zijn. Uit de WOB-documenten blijkt het tegendeel. Zo is op 28 juni jl besloten om de diepwand – in afwijking van het TB – te verbreden van 0,8 meter tot 1 meter. Dit heeft weer grote gevolgen voor milieufactoren als watergebruik en stikstofemissie tijdens de bouw en maakt het project weer vele miljoenen duurder. 

Oproep aan formatie:
schort het TB op, kies definitief voor een oplossing binnen de bak bij Amelisweerd

Ex-minister van Nieuwenhuizen nam bewust op 17 november 2020 een in veel opzichten niet onderbouwd besluit om net ruim genoeg voor de verkiezingen in maart 2021 een voldongen feit te creëren. Het is goed mogelijk dat de Raad van State het Rijk andermaal in het ongelijk stelt.  

De keuze voor de bouwmethode met diepwanden heeft ook tot gevolg dat de begrote kosten van de verbreding van de Ring in één jaar zijn opgelopen van €1225 miljoen naar €1542 miljoen. Anderhalf miljard voor een snelwegverbreding waarvan nut en noodzaak niet zijn bewezen, die het landgoed Amelisweerd aantast en grote risico’s en nog meer kosten met zich meebrengt.   

Er is echter een alternatief dat aan alle eisen op het gebied van doorstroming en veiligheid voldoet: de SUUNTA 2 variant (2x6 rijstroken ‘binnen de bak’). Bij deze variant hoeft worden alle genoemde risico’s en uitvoeringsproblemen vermeden omdat deze variant geen invloed heeft op het folie en de bak.  De Kerngroep roept de formerende partijen in Den Haag op het huidige Tracébesluit op te schorten en te kiezen voor een variant binnen de bestaande bak in Amelisweerd.  

Kerngroep Ring Utrecht - klikhier