Jansen-interviews - Alleengaand, de voor- en nadelen

Mensen gaan in toenemende mate als alleengaande door het leven. Dat betekent op zich geen eenzaam bestaan. Een interview met de Utrechtse Ineke van Holsteijn over het leven als alleengaande.

Interview door Jan Jansen

Ineke van Holsteijn (72) heeft nooit een echte relatie gehad. “Ik ben de oudste van een arbeidersgezin met acht kinderen. Oudste kinderen, zeker bij grote gezinnen, voelen zich vaak medeverantwoordelijk voor de opvoeding van de jongere kinderen en het reilen en zeilen van het huishouden. Mijn vader werkte als arbeider bij een tuinder van groenten en bloemen. Moeder was huisvrouw, die alle kleren voor de kinderen zelf naaide. Het was voor mijn vader zwaar werk en sappelen om voldoende inkomen te hebben voor het grote huishouden. Daarom is hij, eerst als bijbaan, in de avonden verzekeringsagent geworden. Later werd dat zijn volledige dagtaak en kreeg hij een baan bij verzekeringsmaatschappij Concordia op de Oudenoord. Ik moest op de zaterdagen met mijn oudste broers vader helpen met geld ophalen langs de deur bij zijn verzekeringsklanten. Zo ging dat in die tijd, alles moest contant betaald worden. Hoewel ik vrij vroeg zelfstandig ben gaan wonen heb ik mijn ouders tot hun dood op hoge leeftijd bijgestaan. Ik ging ook met ze op vakantie, ze hadden zelf geen auto. ”

Alles hadden de ouders van Ineke er voor over om hun kinderen een goede opleiding te geven. Ineke: “Ik kon goed leren en mocht naar de HBS. Scheikunde was mijn favoriete vak. Na de middelbare school ben ik, vooral om mijn ouders financieel te verlichten, direct gaan werken als analist bij TNO. In 1969 kreeg ik een baan bij de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Ik begeleidde er studenten en hielp promovendi bij promotieonderzoeken. Totaal heb ik drieënveertig jaar met plezier gewerkt , acht jaar bij TNO en vijfendertig jaar bij de universiteit.”

Ineke zegt nooit de juiste partner te zijn tegengekomen. “Ik ben geheel zelfstandig, dan word je ook wel kritisch denk ik. Maar zeg nooit nooit want het zou best nog eens kunnen gebeuren een geschikte levenspartner te ontmoeten."

"Hier in de buurt zijn we met vier vrouwen die alleen zijn. We hebben veel contact en helpen elkaar waar nodig. Het leven alleen heeft voor- en nadelen. Je komt wel telkens alleen thuis maar je kunt doen en laten wat je zelf wil. Hoeft in die zin met niemand rekening te houden. Zo heb ik een druk bezet sociaal leven met veel hobby’s als bridge en zit ik in het zangkoor van de Aloysiuskerk. Voor U-Centraal doe ik als vrijwilliger de administratie voor een aantal ouderen die het zelf niet meer kunnen. Het geeft mij enorm veel voldoening om mensen die het nodig hebben te kunnen helpen.”

Een belangrijke activiteit van Ineke van Holsteijn is haar inzet voor Solas, een vereniging voor actieve singles. “Ik ben twintig jaar voorzitter van de activiteitencommissie en bestuurslid geweest en organiseer nog steeds activiteiten. We organiseren filmavonden, fietstochten, wandelingen, museumbezoek en etentjes voor onze leden. Als iemand zich opgeeft als lid krijgt hij of zij een introductie gekoppeld aan een activiteit. Je bent eerst nog aspirant lid en als het bevalt kun je lid worden. Solas Midden Nederland heeft zo’n honderd leden, waarvan bij activiteiten er groepjes van vijf tot tien komen. Met de feestdagen als Pasen en Kerst organiseren we ook altijd een brunch of een diner. Toen Solas in 1981 is gestart was de leeftijdsgrens bepaald van vijfentwintig tot vijfenzestig jaar. Die bovengrens hebben we losgelaten toen we steeds meer aanmeldingen kregen van boven de vijfenzestig. De meeste leden zijn gescheiden. Er zijn meer vrouwen dan mannen lid. Het hoofddoel van Solas is uitbreiding van je vriendschappen en het gezamenlijk ondernemen van activiteiten.”

Mensen blijven tegenwoordig , mede door het overheidsbeleid, tot op hoge leeftijd zelfstandig wonen. Ook als men met fysieke of zelfs met psychische beperkingen geconfronteerd wordt. Ouderen komen nu nagenoeg niet meer in aanmerking voor een verzorgingshuis, waar van alles voor je werd georganiseerd en je op verzorging kon rekenen De grote verzorgingshuizen worden in hoog tempo afgebroken, daarvoor in de plaats moeten op den duur zelfstandige levensloopbestendige appartementen met kleinschalige zorgvoorzieningen in de buurt komen. Van groot belang zijn sociale netwerken om elkaar bij te staan als er hulp nodig is. Dat vraagt om een meer actieve inzet en betrokkenheid bij de buurt dan vroeger het geval was. In de troonrede werd door de koning gesproken over de participatiemaatschappij. Op den duur, na een echtscheiding of als de partner overlijdt, komt iedereen er alleen voor te staan. Het een beroep kunnen doen op hulp van eigen kinderen, als die er zijn, is in veel gevallen nauwelijks mogelijk omdat die zelf een drukke baan en gezinsleven hebben. Ook wonen kinderen niet altijd meer in de buurt van hun ouders.

Ineke van Holsteijn laat zien hoe je het eigen leven als alleengaande actief en zinvol kan invullen. Zij heeft een druk sociaal bestaan en daarnaast zich ook een leven lang voor anderen ingezet. Daar vindt ze groot genoegen in. Voor degenen die nieuwe mensen willen leren kennen en aan sportieve en culturele activiteiten willen meedoen is het aan te bevelen om te kijken naar de website van Solas Midden Nederland en de activiteiten die er georganiseerd worden.

Een alleenstaande of alleengaande is iemand die geen partner heeft, alleen woont en in het eigen dagelijks onderhoud voorziet. De term alleengaande wordt tegenwoordig meer gebruikt vanwege het actievere imago. In Nederland is sprake van een toename van zo’n 30.000 per jaar. Volgens CBS-gegevens telt ons land nu 2,8 miljoen alleengaanden. De groei komt voornamelijk voor rekening van mensen met een middelbare leeftijd als gevolg van de maatschappij die meer gericht is op individuele keuzevrijheid en kansen. Vooral ook de emancipatierevolutie van vrouwen heeft een belangrijke rol gespeeld. Solas is een vereniging waar alleengaanden lid van kunnen worden om de vriendenkring te vergroten.

(Dit artikel is eerder gepubliceerd in De Oud-Utrechter en is met toestemming van de auteur overgenomen).