Het gevaar van de elektrische fiets: snelheid

Door Kayleigh van den Hout - Het gebruik van de elektrische ondersteuning op fietsen zou in de binnenstad van Utrecht zoveel als mogelijk beperkt moeten worden. Dat zegt Coen Bartelds van de elektrische fietsenwinkel Juizz aan de Biltstraat.

Op drukke wegen in de binnenstad met veel verkeerslichten is het niet handig als een fiets al te veel vaart maakt. Er kunnen ongelukken door onstaan, vooral bij inhaalsituaties en bij het hard moeten remmen voor stoplichten. De cijfers voor Utrecht zijn niet bekend, maar landelijk belanden jaarlijks circa 9000 mensen op de spoedeisende hulp omdat ze verongelukt zijn met een elektrische fiets.

De elektrische fiets rukt op in het verkeer, voor ouderen die kracht te kort komen voor een gewone fiets en toch mobiel willen blijven is het een uitkomst. Maar ook veel jongeren met of zonder mobiliteitsproblemen, kiezen voor een elektrische fiets. Ook gewoon omdat het handig is.

Die fietsen gaan echter veel harder dan de fietsers gewend zijn. Dat ondervond ook Henk Hurkmans (77) die tegen de grond ging.

Zijn vrouw Cor (74) vertelt: “Mijn man wilde een groep fietsers inhalen, maar hoorde niet dat er achter hem op dat moment ook iemand met een snorfiets aankwam die hem in wilde halen. De man op de snorfiets zag mijn man fietsen en dacht natuurlijk dat hij zelf veel sneller was, maar met een elektrische fiets ga je bijna even hard. Gelukkig heeft mijn man het na kunnen vertellen, maar ik ben extra voorzichtig geworden.”

Voor het echtpaar uit Breukelen is de fiets een geweldige uitkomst want na een heupoperatie was gewoon fietsen bijna niet meer mogelijk voor Cor: “Voor het snelste herstel adviseerde de arts mij om veel te fietsen en in beweging te blijven, maar ik kon het echt niet meer. Totdat we de elektrische fietsen aanschaften. Mijn man en ik fietsen nu zo’n 25 tot 30 kilometer per dag en dat op onze leeftijd!”

Snelheid

De hoge snelheid van de fietsen is waarom de elektrische fiets nu ter discussie staat. De normale elektrische fiets heeft namelijk een motor die blijft ondersteunen tot een snelheid van 25 kilometer per uur, dezelfde snelheid als een snorfiets. Voor een snorfiets heb je een rijbewijs nodig, maar voor een elektrische fiets niet.

Coen Bartelds legt uit: “Een elektrische fiets is lichter en makkelijker te bedienen dan een snorfiets, ook al kunnen ze in de praktijk even hard. Het is vooral de bedoeling dat je de ondersteuning bij een elektrische fiets gebruikt om verder en langer te kunnen fietsen, in plaats van harder. Het is natuurlijk geen mountainbike.”

Daarom ook adviseert Bartelds om de trapondersteuning in de binnenstad sowieso te beperken. “De Utrechtse binnenstad heeft al ontzettend veel fietsverkeer dus het is verstandig om daar extra voorzichtig te doen. Hier in de Biltstraat heb je veel verkeerslichten waardoor je vaak moet remmen en dat is met trapondersteuning vaak lastig. Ook bij bijvoorbeeld een gevaarlijk punt als het Westplein is het verstandig om gewoon te fietsen. De elektrische fiets is vooral handig voor mensen die bijvoorbeeld vanuit Nieuwegein en Houten naar Utrecht willen fietsen.”

High speed pedelec

Naast de gewone elektrische fiets is er ook de high-speed elektrische fiets, ook wel de high-speed pedelec genoemd. Deze fiets heeft een motor die blijft ondersteunen tot een snelheid van 45 kilometer per uur, even hard als een brommer dus. Voor de high speed fiets is een rijbewijs wel verplicht, maar een helm niet. Ook mag deze fiets gewoon op het fietspad rijden, terwijl brommers wel op de autoweg moeten rijden.

Volgens Otto van Boggelen van het landelijke Fietsberaad is er continu discussie over de regelgeving rondom de elektrische fietsen. “Er is nu in ieder geval een helm- en verzekeringsplicht bij de high speed fietsen en we onderzoeken en adviseren continu over het veiligheidsbeleid.”

Organisaties zoals Veilig Verkeer Nederland (VVN) en de Fietsersbond geven ook cursussen aan ouderen waarin ze leren hoe ze om moeten gaan met de elektrische fiets. Van Boggelen vindt die cursussen wat overdreven: “Ik vind de elektrische fietsen niet echt gevaarlijk, een gewone fiets kan ook gevaarlijk zijn. Winkeliers moeten gewoon hun kopers goed adviseren en voor iedere persoon de fiets kiezen die bij diegene past, in plaats van het commercieel belang najagen en de snelste fiets verkopen als ze daarmee meer geld verdienen.”

Bartelds is het eens met Van Boggelen en wijst er op dat het vooral de prijsvechters op websites en het de bouwmarkten zijn die elektrische fietsen zonder goede adviezen aan de man brengen. "Als een klant hier komt, dan gaan we er echtvoor zitten en die mag ook op alle fietsen proefrijden zodat we de juiste fiets kunnen kiezen voor die persoon. Ik kreeg hier laatst ook een mevrouw met een evenwichtsstoornis en haar heb ik geen fiets verkocht, terwijl ze er wel een wilde. Ik kon haar wel een fiets aanbieden met zijwieltjes, maar dat is voor ouderen vaak toch nog een te hoge drempel.”