Het is tien jaar geleden dat Frans van Seumeren eigenaar werd van voetbalclub FC Utrecht. Journalist Hans van Echtelt sprak hem voor Nieuws030 over de achterliggende periode. (Vanwege leeftijdsverschil - Hans is 75 jaar en Frans 67 - mocht de interviewer de geinterviewde tutoyeren.)


"Zoals het nu gaat, heb ik het gevoel nog bij FC Utrecht door te gaan tot het moment dat ze me komen halen!" Clubeigenaar Frans van Seumeren heeft er nog steeds veel plezier in. Het enige minpunt: "Loyaliteit creëren bij een voetbalclub. Ik dacht dat wel even te doen, maar heb mezelf ernstig overschat."

Terug naar tien jaar geleden. Het is 2008 en FC Utrecht staat op wankelen. Er is weinig geld in kas, de club dreigt te degraderen en stevent af op een bungelend bestaan ergens in de eerste divisie van het betaald voetbal. En daar is dan Frans van Seumeren, eigenaar van onder andere het hijs- en transportbedrijf Mammoet, dat wereldwijd bekend is van de berging van de gezonken Russische onderzeeboot Koersk in 2001. Van Seumeren koopt FC Utrecht en wordt na Dick Scheringa (AZ) de tweede particuliere eigenaar van een Nederlandse voetbalclub. "No guts, no glory", roept hij in die dagen als hem gevraagd wordt naar het waarom.

Hoe kijk jij terug op die 10 jaar?

"Ik heb natuurlijk wel eens getwijfeld, of het nou wel een goede zet was. Maar je moet het van twee kanten bekijken. Financieel is het zeker geen goede zet geweest, maar aan de andere kant: de vreugde die het mij geeft en de vriendschap, de spanning en de emotie. Dat maakt het allemaal goed."

Binnenkort, op 5 mei, wordt Van Seumeren 68 jaar. Hij is realistisch en relativerend als het gaat om de toekomst: "Misschien krijg ik nog 15 jaar en die zou ik graag nog met FC Utrecht meemaken. Wat ook wel aardig is, is dat ik naarmate ik ouder word overal een beetje meer schijt aan krijg. Ik durf me kwetsbaarder op te stellen, hoewel ik weet dat iedereen op me let en dat ik moet uitkijken om geen fouten te maken, ook omdat ik nog een paar andere bedrijven heb."

FC Utrecht is nu een subtopper die al een paar jaar achtereen meedraait in het zogeheten linkerrijtje en vaak knokt om de vierde plaats achter de toppers Ajax, Feyenoord en PSV. "Wat het me gekost heeft?" Bij Van Seumeren trekt een glimlach over zijn gezicht. "Ik zeg altijd 40 miljoen euro, maar het is ietsje meer." En vervolgt lachend: "Maar ik wil het liever niet uitrekenen."

De clubeigenaar is blij dat hij er niet meer alleen voor staat. Hij is nog altijd grootaandeelhouder, maar er zijn nieuwe aandeelhouders bijgekomen. "Mensen die anoniem willen blijven, maar die er geld in steken vanwege de club, niet om mij. Ik ben blij verrast dat er zoveel kapitaalkrachtige mensen zijn die zich aan de club willen binden."

Het zou mooi zijn als de stadion-inkomsten zouden toenemen, aldus Van Seumeren. "Qua bezoekersaantallen zijn we echt gegroeid. In vergelijking met andere eredivisieclubs doen we het heel goed. Maar we willen meer stoelen verkopen. Het grootste probleem ligt bij het midden- en kleinbedrijf. Van de 750 stoelen die we daarvoor hebben, zijn nog maar 200 stoelen verkocht. De marketing moet wat dat betreft naar een hoger level. De commercie kan beter." Hij kijkt even voor zich uit en zegt dan resoluut: "Maar hoe je het wendt of keert: goed voetbal, dat is de beste publiekstrekker. Het Utrecht-publiek is nog geen Feyenoord-publiek, niet zo heel trouw, en vraagt om aantrekkelijk voetbal. Daar moeten we dus voor zorgen." Wat aantrekkelijk voetbal betreft is FC Utrecht volgens hem met de huidige trainer Jean-Paul de Jong goed bezig.

Als hem gevraagd wordt uit een rijtje sensationele wedstrijden van de afgelopen jaren er een te kiezen, is hij meteen zeker van zijn zaak: "Dan kies ik voor de playoff-wedstrijd van vorig jaar tegen AZ: 3-0, dat was zo'n mooie wedstrijd. Als je met 0-3 daar bij AZ verliest, ben je eigenlijk kansloos. En als je het dan toch nog voor elkaar weet te krijgen om die wedstrijd thuis binnen te slepen, dan vind ik dat geweldig. En het werd nog onwaarschijnlijker toen Haller in de blessuretijd een penalty miste. Haller, de man die nooit een penalty mist, hoe kun je het verzinnen! En daarna winnen op penalty's, ik dacht echt 'dat gaat niet meer lukken'. Haller weer achter de bal... en toen wel, geweldige wedstrijd."

Sebastien Haller is een echte gezamenlijke aankoop van Van Seumeren en directeur voetbalzaken Jordy Zuidam. "Dat hebben we goed gedaan. Niemand wilde hem hebben, alleen Jordy en ik. Hij speelde in het tweede van Auxerre, een club die zelfs met het eerste geen eredivisie speelde. We werden voor gek verklaard hem binnen te halen, maar we hebben het toch doorgeduwd en dat heeft ons geen windeieren gelegd. Het was een goede tip van Didier Martel, die zei dat een goede speler was."

Drie Zweden

Hoe tevreden was Van Seumeren over de aankoop in 2011 van de drie Zweden: Johan Martensson, Marcus Nilsson en Alexander Gerndt? Hij slaakt een zucht en zegt: "Daar wil ik liever niet meer aan denken. Dat was een disaster.... Die spelers zijn totaal mislukt. En, je moet niet vergeten - en daar verkijken mensen zich op - die jongens kregen een vijfjarig contract. Dat is vijf keer 250.000 euro per jaar en dat dan drie keer. Plus nog eens transfersommen van 1,5 tot 3,5 miljoen euro. Dus zit je al gauw aan de 8 tot 9 miljoen euro. Wat we goed hadden gedaan met de verkoop van Strootman en Mertens, was meteen weer weg."

Als hij aan die periode terugdenkt, ziet Van Seumeren zich weer zitten op de fiets met zijn vrouw Gonnie op een fietsvakantie naar Sint Petersburg. "De ellende was dat er nauwelijks contact was. Ik wist wel dat de directie op weg was naar Zweden, maar ik heb er iets te weinig controle op gehad, denk ik. En ik zei nog tegen Gon: 'Het zijn wel heel toevallig drie Zweden met precies dezelfde makelaar'. Tja, de directie had ik het vertrouwen gegeven. Maar voor mij is het een goede les geweest het nooit meer uit handen te geven."

En met stemverheffing: "Er komt wat mij betreft nooit meer een technisch-directeur die alleen kan beslissen over het aankoopbeleid. Dat gaat voortaan in gezamenlijk overleg, zoals ik dat nu doe met Jordy (Zuidam, red.) en dat gaat prima. Jordy is feitelijk onze technisch-directeur, maar het beslissen over het halen en het kopen van spelers doe ik in gezamenlijk overleg. Kijk, je weet dat die wereld van aan- en verkoop van voetballers niet de meest ethisch zuivere is. Ik vind het als eigenaar dan heel moeilijk de technisch-directeur te laten beslissen. De meeste van die lui kunnen niet eens een balans lezen. Die snappen helemaal niets van de financiële situatie van een club, het is een enorme vriendjes-, politieke- en incestueuze wereld en die lui zou je dan over jouw centen moeten laten beslissen? Nee, ik heb één grote fout gemaakt met die Zweden en dat was een heel goede les."

Frans van Seumeren en interviewer Hans van Echtelt. Foto: Ton van den Berg

Toen Erik ten Hag vertrok, moest jij de spelersgroep toespreken over de opvolging door Jean-Paul de Jong, want niet iedereen legde zich daarbij neer.

"Volgens voetbalblad VI ben ik dreigend en intimiderend geweest. Kom op, zeg. Het zit zo: Jean-Paul heeft zich altijd zeer loyaal opgesteld naar Erik ten Hag, de hoofdtrainer. Hij heeft zichzelf al die jaren weggecijferd en dan komt er het voorstel dat die hulptrainer de hoofdtrainer wordt. Kijk, de spelers hebben allemaal eigen belangen. Zij willen een trainer die zo goed mogelijk is, want ze willen zelf ook groeien. En als je dan iemand hebt die zich altijd ondergeschikt heeft opgesteld ten opzichte van Erik, die erg dominant is van karakter, dan groeit er ongerustheid bij en denken de spelers 'is dat nou de man die ons verder moet helpen?'. "

"Dus op een gegeven moment vond ik het nodig om de spelers duidelijk te maken dat zij niet moesten denken dat zij de dienst uitmaken bij FC Utrecht. Het beleid wordt door de club gemaakt en niet door de spelers. Ik heb ze uitdrukkelijk gevraagd om zich in het belang van de club en de toekomst van FC Utrecht loyaal op te stellen. En daarmee was het probleem eigenlijk grotendeels opgelost. Daarna was het mazzel dat we goede wedstrijden hebben gehad.

Persoonlijk vind ik dat we onder Jean-Paul aantrekkelijker voetbal laten zien dan onder Ten Hag, meer gestructureerd en meer aanvallend. Feyenoord thuis hadden we kunnen winnen en de andere uitslagen waren redelijk in balans. Tegen Heerenveen was het, op de eerste 20 minuten na, de zwakste wedstrijd. En wat ik niet begrijp, is dat als ze vóór komen daarna inzakken. Waarom blijven ze niet gewoon het goede spel doorvoetballen?"

Het gaat nu om de belangrijke vierde plek. Maar wat is de toekomst?

"Eerst even tien jaar terugkijken: waar stonden we toen met FC Utrecht en waar staan we nu? Er bestaat een soort ranglijst van de televisie-inkomsten. Toen ik kwam stonden we daar op nummer 9 en wat je nu ziet is dat we Heerenveen, Twente en Groningen voorbij zijn. Als het lukt gaan we dit seizoen ook Vitesse voorbij en dan staan alleen Ajax, Feyenoord, PSV en AZ boven ons."

"Wij zijn in de eredivisie een van de weinige clubs die de laatste vijf jaar boven onze begroting presteren. We zijn er in de afgelopen tien jaar echt in geslaagd een reële subtopper te worden. Tien jaar geleden zei ik ook dat we om drie jaar Europees voetbal moesten zien te spelen. Dat is redelijk gelukt, want we hebben drie keer Europees gehaald en hopen dat dit jaar weer te doen. Als we nu vierde eindigen en AZ wint de beker dan gaan we regelrecht Europa in."

Terug naar de financiën. Zie jij wel eens iets van je geld terug?

"Door de jaren heen hebben we nooit winst gemaakt, maar dit jaar hoop ik - of er moeten allerlei tegenvallers zijn - dat we een miljoen of vijf winst kunnen maken. Dat ligt vooral aan geslaagde transfers, want het lukt ons nog steeds niet om ons bedrijfsresultaat los van de transfers op nul te krijgen."

"We hebben een aantal voetballers die wat geld waard zijn. Denk aan onze keeper en denk aan Labyad, natuurlijk. Van de Streek nu nog niet, maar op termijn wordt die meer waard. Dan hebben we natuurlijk Kerk, als die zich doorontwikkelt gaat ie zomaar naar Engeland, want daar lopen veel van die Kerkies rond. En ik denk zelf dat, ondanks alle kritiek die hij krijgt, dat Dessers een giga-scorende spits kan worden. En buiten dat hebben we Klaiber nog, ook zeer talentvol. Troupée is helaas teruggevallen, maar die wordt nog wel gezien.

Op zich hebben we een heel aardige selectie. Alle contracten, behalve die van Ayoub, zijn verlengd. Jean-Paul loopt nog tot eind volgend jaar door. Ayoub gaat ons verlaten, maar verder kunnen we met dezelfde selectie volgend seizoen doorgaan. Daar ben ik blij om, zo'n standvastig elftal. En als er dan nog eens een buitenkansje langskomt moeten we die pakken.

Kan Ayoub niet behouden blijven met meer salaris?

 "Nee, dat doen we niet. We hebben een plafond van 250.000 euro per jaar en daar zit hij aan. We laten ons niet meer verleiden daar weer boven te gaan, want anders loopt het uit de hand. En je ziet dat het lukt met ons plafond, dat we best goede spelers kunnen aantrekken."

En Klich behouden?

"Klich hebben we gehuurd van Leeds United. Ik vind hem een fantastische speler en hij zou graag bij ons blijven spelen, maar ja, in Engeland verdient hij 750.000 euro per jaar en hij is voor 3 miljoen gekocht van Twente, dus wat moet je? Dat gaat dus niet."

Ernstig overschat

Wat is voor jouw het verschil tussen FC Utrecht en je andere bedrijven?

"FC Utrecht is spannend. De geluksfactor is veel groter dan bij mijn andere bedrijven. Een balletje tegen de lat of onderkant lat erin, dat soort Russische roulette maakt het zo interessant. In mijn voetbalbedrijf neem ik meer risico dan bij mijn andere bedrijven en het verloop van personeel is er heel anders. Dat ken ik bij mijn andere bedrijven veel minder.

Waar ik me volstrekt op verkeken heb, is de loyaliteit van de mensen. Bij een voetbalclub is die er niet. Dat is mijn grootste denkfout geweest. Ik dacht: we gaan al die mensen met elkaar verbinden, zoals ik dat bij Mammoet kende. Daar ging bijna nooit iemand weg en mensen vochten daar voor elkaar, we waren er een vechtteam, wilden de besten zijn. Ik dacht dat ook bij de voetbalclub te doen, maar je creëert geen loyaliteit omdat het allemaal voorbijgangers zijn.

Er zijn uitzonderingen zoals Van den Maarel en Janssen, maar verder is die loyaliteit moeilijk te vinden. Neem Erik ten Hag, de beste trainer van FC Utrecht zolang ik eigenaar ben, ik kon heel goed met hem door een deur, maar uiteindelijk zwicht hij toch ook voor Ajax. Hij had het altijd over 'het proces', maar de eerste die dat proces verlaten heeft, is hij. Zo bouw je nooit iets op. Maar ik hoop nu in de samenwerking met Jordy en de andere directieleden en Raad van Commissarissen dat wel te kunnen. Ik denk dat zij er echt allemaal voor de lange termijn zijn. Maar het is verder heel moeilijk om in een voetbalclub waar spelers allemaal eigen belangen en eigen bv'tjes hebben, met makelaars in dubieuze rollen, iets van loyaliteit te creëren. Dat is mijn grootste misvatting geweest toen ik er ingestapt ben. Ik heb mezelf ernstig overschat. Dat ga ik wel even doen, dacht ik."

Is een overname door grote buitenlandse geldschieters mogelijk?

"Nee, niet bij FC Utrecht. Het speelt nu bij Roda JC. Ik ken daar de eigenaar, Schrouff. Die man heeft de club ook gekocht uit liefde en zich ook niet gerealiseerd hoe moeilijk het is. Die man wil die club redden en ik zei hem: 'Als je een voetbalclub koopt, dan moet je je voorstellen dat je een paling bent en je zwemt in een fuik en je komt er nooit meer uit'. Dat is het eigenlijk. Ik kan begrijpen dat die Schrouff geprobeerd heeft met die Russen in zee gaan. Maar de Rus doet het alleen uit zakelijk belang en niet uit clubliefde. Datzelfde geldt ook voor wat er bij ADO is gebeurd.

Iets anders: blijft Utrecht zoeken naar Utrechtse spelers en is er na het succesvolle EK voor vrouwen weer een kans op vrouwenvoetbal bij FC Utrecht?

"We hebben nog best veel Utrechtse spelers: Maarel uit Mijdrecht, Kleber uit Nieuwegein, Labyad en Kali uit Utrecht, Janssen uit Houten, Troupee uit Breukelen. We kijken op gebied van talent alleen nog in een straal van 30 kilometer rondom Utrecht. Daar zit zoveel voetbalcapaciteit, dan hoeven we niet veel verder buiten dat gebied te scouten. Dat er clubs zijn in de buurt die zich aansluiten bij Ajax vind ik verschrikkelijk en onbegrijpelijk. Gelukkig komt Elinkwijk (nu in samenwerking met PSV, red.) weer terug.

En ja, vrouwenvoetbal bij FC Utrecht is iets wat we weer tegen het licht moeten houden. Onze ervaring daarmee was niet al te best, weinig toeschouwers en weinig inkomsten. We hebben de gemeente toen aangeboden om ieder de helft te betalen. Het zou de gemeente dan zo'n 100.000 tot 150.000 euro kosten, maar dat was onbespreekbaar. En toen dacht ik: nou ja dan maar niet. Maar we praten er nu weer over en ik denk dat ik het nog wel mee ga maken. Overigens was sportwethouder Jansen van de SP een heel goede gesprekspartner. We werkten heel plezierig met hem samen."

Zou je tot slot kort willen reageren op de volgende namen?

Van Hanegem

"...een van de beste voetballers die Nederland ooit gehad heeft, maar een ouderwetse trainer."

Frans Adelaar
"Echte Utrechtse jongen met veel bravoure."


Ton du Chatinier
"Een trainer die de mensen goed kon motiveren, ook een Utrechtse jongen."


Erwin Koeman
"Een aardige knul, maar ik heb nooit begrepen wat hem nou daadwerkelijk echt dwars heeft gezeten bij ons. Als het gaat om de trainingsaccommodatie ga ik ervanuit dat hij toch op Zoudenbalch is wezen kijken en wist hoe het eruit zag, voordat hij zijn handtekening zou gaan zetten. En als we het over Zoudenbalch hebben is het wel zo dat we nu bezig zijn dat op te knappen, willen we de strijd met Vitesse en AZ volhouden dan zullen we ook aan onze accommodatie wat moeten doen, modern houden enzo."

Co Adriaanse
"Een aanvallende trainer en een originele persoonlijkheid. Hij heeft de kerstboom nog uitgevonden, een opstelling in de vorm van een kerstboom. Nadat ik Utrecht gekocht had, heb ik contact gezocht met Co. Ik ben nog in Salzburg geweest om hem over te halen bij ons te komen trainen en dat is helaas toen niet gelukt. Wat ik hem ook bood, hij is bij Salzburg gebleven. Later heeft hij nog wel als adviseur een rol gespeeld bij FC Utrecht."

-

Verslag en foto's : Ton van den Berg (met dank aan Ton de Ruiter en Jim Terlingen).