Sjoerd de Boer - In een reeks artikelen onderzoek ik wat er gebeurd is met de 270 miljoen euro die in 2023 beschikbaar was voor subsidies (subsidiestaat 2023). Wie snoepen uit deze rijk gevulde Utrechtse subsidiepot en wat doen ze ervoor?

U leest in dit artikel  over het project Wachtverzachter dat snoept uit de pot die gevuld is met geld om de jeugd te helpen de stress van de coronatijd te boven te komen. Maar voordat we ingaan op deze specifieke snoeper, zullen we eerst moeten weten hoeveel snoep er überhaupt in dit vakje van de subsidiepot zit.

In raadsbrieven wordt een tipje van de sluier opgelicht. Het gaat om een combinatie (van een gedeelte) van de NPO-gelden, Versneld Vernieuwen en Kansrijke Start (zie raadsbrief1 en raadsbrief2).

Het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) had een budget van 4.85 miljoen voor primair en voortgezet onderwijs waarvan 1.1 miljoen bedoeld was voor studenten. De programma’s Versneld Vernieuwen en Kansrijke Start was samen 5.7 miljoen. En bij Onderwijs en Achterstandenbeleid hadden nog 1.1 miljoen.

In totaal komen we dus op 11.5 miljoen en een paar kwartjes. Die schatting lijkt redelijk te kloppen, want in 2023 werd er 11 miljoen (10.8) aan subsidie verleend om die Utrechtse jeugd van hun corona-gerelateerde stress af te helpen. Er studeren in Utrecht net iets meer dan 128.000 studenten (bron), waarbij lang niet alle studenten in Utrecht wonen. Grof geschat gooit Utrecht er dus 100 euro per student tegenaan.

Tijd om wat beter naar die de eerste snoeper te kijken: project Wachtverzachter. Dit project, dat in meerdere steden in Nederland actief is, koppelt ex-ggz-patiënten op vrijwillige basis als 'ervaringsdeskundigen' aan Utrechtse jongeren die bij de ggz op de wachtlijst staan.

Initiatiefnemers van dit project zijn de commerciële bedrijven LWPC van Liana Wolfert uit Swifterbant en Eigenwijze Company van Saskia Schurman uit Almere waarbij LWPC de subsidieaanvrager is.

Het project Wachtverzachter is geen nieuwe eend in de bijt. Begin 2021 kwam er onder de naam 'Versneld vernieuwen' een budget voor projecten die zich richten op "het tegengaan en verzachten van de negatieve sociale effecten van de coronamaatregelen en het versnellen van de transformatie van de zorg en ondersteuning Jeugd en Wmo".

In september maakt de gemeente een lijst openbaar met 35 projecten die samen 2.300.000 euro mogen verdelen. Het project Wachtverzachter is daar 1 van en mag 99.455 euro snoepen. Een ton voor een project dat nagenoeg volledig draait op vrijwilligers en twee directeuren, lijkt nogal veel. Of het echt veel is weten we niet. De subsidieaanvragen met daarin meer detail zijn niet gepubliceerd.

In 2023 doet LWPC weer subsidieaanvraag om met Wachtverzachter door te kunnen. Ze hebben stevige trek en willen dit keer dit keer maar liefst 312.980 euro. DIK DRIE TON. Ook dit keer zien we alleen het uitgekeerde bedrag en is de subsidieaanvraag zelf niet openbaar.

Gelukkig hebben we een goed controlesysteem en moeten alle subsidies tot op de cent verantwoord worden. Oh nee, dat moeten alleen particulieren. De wethouder vond dat voor bedrijven een te grote administratieve last. Dus hoe LWPC die in totaal 4 ton heeft besteed, is onbekend. Ook bij de gemeente. Maar gelukkig zal de gemeente vast wel in de gaten houden of het project dan toch iig doel treft.

Omslag (detail) van Rekenkamerrapport

In november 2023 komt het Rekenkamerrapport 'Het gaat niet goed' uit. Dit rapport doet een onderzoek naar "de uitvoering en doeltreffendheid van het beleid voor mentale gezondheid in Utrecht". Ook het project Wachtverzachter wordt daar in genoemd. Met die dik 4 ton heeft Wachtverzachter maar liefst 25 matches gemaakt. Da's 16.000 euro per match.

Het rapport doet geen inhoudelijk uitspraak over de doelmatigheid. Ik durf dat wel. Ik denk dat je met niet-professionals, jeugd die in de shit zit niet echt helpt. Laat zorg gewoon aan de zorgprofessionals en besteedt het geld dat tegen deze Wachtverzachter aan wordt gegooid aan iets waar de jeugd echt iets aan heeft. Een goedkope supermarkt op de Uithof, bijvoorbeeld en wat budget voor de verkeerstuin.

De eindconclusie van het rapport is dat er geen goeie sturing was, geen evaluatie, geen monitoring en dat het gemeentelijk beleid in het algemeen kant nog wal raakt. Het College wijst in haar reactie op het toekomstige "nota Utrechtse Volksgezondheid 2024-2027" en doet nagenoeg geen enkele zelfreflectie op een klein puntje na dat ze de raad niet goed op de hoogte gehouden hadden.

Het rapport, dat op 7 november 2023 uitkwam en waarin de rekenkamer het College vroeg om binnen zes weken te reageren, wordt op 29 februari 2024 besproken in de raad.

Mijn conclusie is dat LPWC en Eigenwijze Company ongestraft en ongecontroleerd in de afgelopen 2 jaar 400.000 euro uit de subsidieruif konden snoepen.

Voor 2024 staat er voor "Versneld Vernieuwen & Kansrijke start' ook weer 2.2 miljoen klaar. Het zou me niet verbazen als de Wachtverzachter daar weer tussen zit.

Dit is de website van Sjoerd de Boer