De Februaristaking in 1941 is vandaag in de wijk Zuilen herdacht. Dat gebeurde op initiatief van de gemeenteraad (na een motie van David Bosch van UtrechtNu!). Een dag eerder was een vertegenwoordiging van de gemeente Utrecht in Amsterdam om een krans te leggen bij de Dokwerker. 

Op 25 en 26 februari 1941 legden Amsterdamse werknemers het werk neer uit protest tegen de Jodenvervolging door de Duitse bezetters. De staking werd georganiseerd door de Communistische Partij Nederland (CPN) en de staking sloeg snel over naar de steden Zaandam, Haarlem, Velsen, Hilversum, Bussum, Weesp en Muiden.

Ook in Utrecht werd gestaakt bij een aantal kleine bedrijven maar ook bij grote bekende zoals de staalfabrieken Demka en Jaffa en de spoor- en bruggenfabriek Werkspoor. Op deze dag werd in Amsterdam de staking door de Duitsers met veel geweld neergeslagen met negen doden en 24 zwaargewonden als gevolg. In Utrecht kwam de staking onder dreiging van ingrijpen door de Duitse politie en dreiging met executies eveneens tot een einde.

Na de motie in de gemeenteraad hebben het Museum van Zuilen en de gemeentelijke Werkgroep Directe Voorzieningen, het initiatief genomen een gedenkteken op te richten als moment van herdenking en bezinning op de gebeurtenissen van 26 februari 1941 in Utrecht.

Dat gedenkteken, ontworpen door atelier Ruud Kuijer, bestaat uit een stuk staal dat is gemaakt in de Demka-fabriek. Het was verwerkt in de oude verkeersbrug ovder de Lek bij Vianen. Bij een bombardement tijdens de oorlog was dit element in het water terecht gekomen. De brug werd na de oorlog in zijn oude staat hersteld door Werkspoor, maar pas bij het verwijderen van de oude brug in 2021 werd dit stuk staal ontdekt.

Bij de herdenking op het Werkspoorterrein sprak ook de historicus-journalist Ad van Liempt. Over de staking in Utrecht schreef hij eerder een groot artikel: klikhier.

Dokwerker
Het leggen van een Utrechtse krans bij de Dokwerker in Amsterdam bij de nationale herdenking van de Februaristaking is inmiddels een traditie die in de jaren '80 begon. Toen was het een motie van gemeenteraadslid Ger Hoogenberg (CPN) die opriep deel te nemen aan de herdenking.

Namens de gemeente legden gisteren oud-wethouder Ineke Herwijer (D66) en raadslid Fred Dekkers (GroenLinks) de krans. 

25 februari 2025: de vertegenwoordiging van Utrecht in Amsterdam. Foto: Ton van den Berg

Zie ook deze Nieuw030-stukken over eerdere herdenkingen in Amsterdam:

Februaristaking ook door Utrecht herdacht (2019)
Ook Utrechtse Februaristaking herdacht (2018)
Utrechtse krans bij Dokwerker (2016)
Hoogenberg weer terug bij 'zijn' Februaristaking (2015)