Pim van Esschoten - Eureka! De marathon is terug in Utrecht. In de dagen vooraf verschenen er ineens mannetjes in de stad die gele borden plaatsten, waarop de omleidingen werden aangegeven. De Utrecht Marathon 3.0 leek uit de lucht te vallen.

Er zullen vast mensen zijn die zich afvragen of dat nou moet, een halve binnensstad afsluiten op zondag omdat je van die uitslovers hebt die zich 42 kilometer en 195 meter lang willen geselen. Omdat het zo gezond is. Maar goed, je hebt ook mensen die op donderdag een ballon opeten en toch mogen meebeslissen over de toekomst van deze stad.

Utrecht en de marathon, het is een geschiedenis van vallen en opstaan. In 1920 en 1924 werden ze ook al gehouden. Hoe of wat, daarover is weinig bekend. Behalve dan dat in 1924 vijf lopers van start gingen. Slechts één haalde de finish. Vanaf 1978 was de UN Marathon een begrip, deinend op de eerste loopgolf. Het ging van aanvankelijk van Utrecht naar Amersfoort en weer terug, later langs de Vecht. In 2000 kwam de Leidsche Rijn Marathon, die overging in de Jaarbeurs Utrecht Marathon. Tot in 2012 een belangrijk deel van de gemeentelijke subsidie wegviel. Organisator Gerard Peek wilde niet verder.

Maar zie. Drie jaar later is daar dus weer de Utrecht Marathon. Weer met nieuwe partijen, weer met een nieuw parkoers. Het heet nu de Utrecht Science Park Marathon, met start en finish op De Uithof. (Logisch, zo'n sponsor. De marathon is nu een eenmaal een wetenschap, vooral op het gebied van energie.) De universiteit en het UMC doen mee, de organisatie is in handen van Arjen de Ruyter van 20Knots (ook Almere City Run).

De eerste editie trok meteen zo'n vierduizend deelnemers op de verschillende afstanden (270 op de marathon). Een prestatie van formaat, want pas op 30 oktober werd het evenement wereldkundig gemaakt. 'We zijn begonnen met nul,' vertelt De Ruyter zondag. 'Met een Facebook-pagina. Tien vrienden hadden we vijf maanden geleden.'

De winnaar is dan net binnen. Jay Sauer (Nijmegen) wint in 2 uur 37.01. Rik Wolswinkel wordt de nummer drie (2.38.25). 'Utrecht is speciaal voor mij,'zegt hij. In 2006 liep Wolswinkel hier zijn eerste wedstrijdje ooit, een tien kilometer. Vijf jaar later baarde hij opzien door de Jaarbeurs Utrecht Marathon (op tweede paasdag) te lopen in het pak van een paashaas. Hij viel tien kilo af.

De zon schijnt, de lente lonkt en De Ruyter krijgt van alle kanten lof voor het parkoers (twee rondes van 21,1 km vanaf De Uithof, door de binnenstad en via Amelisweerd en Bunnik weer terug naar De Uithof). Hoe het verder gaat? Het Science Park tekende voor één jaar. De Ruyter wil zo snel mogelijk in gesprek over de toekomst. Floris de Gelder, directeur van het Science Park, glimlacht: 'We zijn vanmorgen al begonnen.'

In 2012 wilde Gerard Peek niet verder met de Jaarbeurs Utrecht Marathon, toen de gemeentelijke subsidie terugviel van 150.000 naar 30.000 euro (nadat eerder de provincie een subsidie van 40.000 euro schrapte). Peek kon niet langer instaan voor de veiligheid, zei hij. Het kan ook voor minder geld, vond toenmalig sportwethouder Rinda den Besten. Vindt ook De Ruyter van 20Knots. Hij doet het wel met die 30.000 euro van de gemeente (voor drie jaar). 'Het verschil is dat wij geen duur topveld hebben, geen tribunes opbouwen of entertainment langs het parkoers. Geld dat je niet hebt kun je niet uitgeven.'

Peek wilde groeien en ging voor een waar topevenement. De Ruyter ziet ook 'een enorme potentie', maar houdt het liever simpel. Behalve kwaliteit en duurzaamheid, ligt zijn focus op de breedtesport. Zeker, zo kan het ook. Maar pak de sportnota 2010-2016 erbij en je leest iets anders. De subsidie voor de marathon valt onder 'het behoud en versterking van jaarlijks terugkerende topsportevenementen'. Het wordt 'een belangrijk onderdeel van het topsportbeleid' genoemd.

Hier klopt iets niet. Om dat te zien, heb je helemaal geen science nodig.