Rene van Maarsseveen - Zaterdag 13 september vindt de jaarlijkse Open Monumentendag plaats. Ik heb er nog nooit gebruik van gemaakt op die dag monumenten van binnen te kunnen zien.

Maar ik word ouder en ook bij vrienden merk ik dat het een nostalgie naar boven brengt naar het verleden. Zo’n Open Monumentendag past daar prima in, vertelden enkele vrienden. Dus hebben we afgesproken er dit jaar een dagje uit van te maken.

Een hele dag uit? Ja, Utrecht heeft allerlei activiteiten georganiseerd rondom het landelijke thema ‘Op Reis’. Rondom de Maliebaan is een toerrit met klassieke fietsen, een rondrit van klassieke auto’s en een wandeling langs historische panden. De meeste van die historische panden zijn vanzelfsprekend ook van binnen te bekijken.

De vrienden zijn opgegroeid in Houten, Wijk bij Duurstede en De Bilt, terwijl ik ben geboren en getogen in de binnenstad van Utrecht. Het verbaasde me te constateren dat zij, die alleen de middelbare school in Utrecht volgden, zo enthousiast zijn tijdens de Open Monumentendag langs historisch Utrecht te gaan. Maar het zij zo.

Alleen al op de Maliebaan ligt veel geschiedenis. Het verhaal over het ontstaan van die baan is interessant, waarbij zelfs de beroemde Franse filosoof René Descartes een rol speelt.

Dat de voorloper van de ANWB er haar oorsprong heeft wist ik niet, dat las ik op de eigen site die Utrecht inrichtte over de Open Monumentendag. Verder was er het kantoor van Mussert, de oprichter van de NSB (snel vergeten), het Aartsbisschoppelijke Paleis is er gevestigd en een loge van de Vrijmetselaars heeft er een onderkomen.

Dit jaar wordt Open Monumentdag in Utrecht gecombineerd met het ‘Jaar van het Mobiele Erfgoed’. Naast de genoemde toerritten is er daardoor onder andere een defilé van klassieke auto’s op het terrein van het voormalige treinstation, nu spoorwegmuseum. Daar kunnen bezoeker zich laten fotograferen in een oldtimer en genieten van de historische sfeer.

Bij het lezen van het programma wordt ik geleidelijk enthousiaster. Nog niet zo enthousiast als mijn buitenstadse vrienden, maar toch kijk ik inmiddels uit naar aanstaande zaterdag. Had ik niet in mijn archief oude foto’s en tekeningen van de Maliebaan, het Spoorwegmuseum en andere monumenten rondom deze kilometer lange baan.

Ik vind er inderdaad een aantal. Er lijkt weinig veranderd. Rond 1900 fietsten er ook al mensen over de Maliebaan, de gebouwen stonden er toen al, alleen het wegdek is vervangen en aangepast aan de huidige tijd.

Ik denk aan Cees Grimbergen, die ook zo enthousiast kan zijn over foto’s van oud Utrecht. En ik denk aan de jaarlijkse kalender ‘Utrecht van Toen’ die binnenkort ongetwijfeld weer met een aantal historische foto’s gaat verschijnen.

Ik heb er zin in gekregen. Open Monumentendag 1014. De week kan me ineens niet snel genoeg gaan.