Het waren twee gepassioneerde juwelierfamilies de familie Schaap en de familie Citroen. Ze waren, afzonderlijk van elkaar, toonaangevend op hun vakgebied en leven na vele fusies uiteindelijk onder hun naam voort als landelijk bekende juwelier. Een gesprek met voormalig goudsmid Wilfred Muhring (66) en storedirector Donald Vermeulen (37).

Interview door Jan Jansen

Voor juwelen en horloges in het topsegment is juweliershuis Schaap en Citroen al decennia lang het toonaangevende adres in Nederland. Er zijn nu nog oudere Utrechters die zich juwelier Maurits Schaap, die met zijn gezin woonde boven zijn zaak aan de Steenweg 61-63, kunnen herinneren. Maurits Schaap werd begin jaren vijftig door het Zwitserse bedrijf Rolex als een van de eerste in Nederland verzocht om Rolex-dealer te worden. Heel exclusief was het voor hem om door zo’n gerenommeerd bedrijf te worden uitverkozen.  

Het juweliersbedrijf werd in 1888 geleden gesticht door Mozes Schaap. Mozes was eind 19e eeuw marskramer, een rondreizende joodse koopman die markten en boeren in Utrecht en omgeving bezocht met zijn sieraden en sierstenen. Hij verbleef in een verschillende pensions in Wijk C. Marskramers stonden in die tijd vaak buiten de samenleving omdat ze arm waren of tot een etnische minderheid behoorden. Verrassend moet het geweest zijn dat Mozes op 32 jarige leeftijd in 1891 een pand kon betrekken aan de Steenweg 57, toen al de belangrijkste winkelstraat in Utrecht en vlak bij de drukke markten van het Vreeburg.

Wilfred Muhring heeft van 1974 tot 2017 bij Schaap en Citroen gewerkt, de laatste jaren als manager. “Mozes Schaap (1859-1939) was een echte visionair voor zijn tijd,” vertelt hij. “Hij begon te investeren want hij zag in dat hij zijn sieraden beter kon presenteren aan klanten in een mooi ingerichte winkel met een koffiegelegenheid erbij. Het was eind 19e eeuw altijd een drukte van belang op het Vreeburg met bezoekers van buiten de stad vanwege de paardenmarkt en andere markten. Mozes verwierf zich in de loop van de jaren invloedrijke functies in de winkeliersvereniging, gemeenteraad en dergelijke. Hij werd een man van aanzien. Omdat zijn juwelierszaak groeide kocht hij in 1906 het pand Steenweg 63, een echte toplocatie. Heel gunstig voor de klandizie was de vestiging in 1916 van de Jaarbeurs in Utrecht. Al in het eerste jaar na de opening kwamen er 200.000 bezoekers naar de stad.”

Een jaar na het vijftig jarig bestaan in 1938 overleed Mozes Schaap op 80-jarige leeftijd. Wilfred Muhring: “Mozes liet een gerenommeerde juwelierszaak achter aan zijn zoon Maurits.  Deze heeft de dagelijkse leiding van de zaak voortgezet tot 1969. Omdat geen van de dochters van Maurits interesse had in opvolging kwam de firma in handen van de Venlose juwelier Sander van Gelder, een zeer dynamische ondernemer. Twee jaar na de overname van juwelier Schaap nam van Gelder juwelier Citroen uit Amsterdam over en werd het juweliershuis voortgezet onder de naam Schaap Citroen van Gelder.

Begin jaren zeventig  werd door Sander van Gelder meerdere juweliershuizen in Nederland overgenomen. Nadat er spanningen ontstonden over de te volgen koers verkocht Sander van Gelder in 1975 zijn aandelen aan AMEV en werd de naam veranderd in Schaap en Citroen. In datzelfde jaar kwam een bod op aankoop van het pand van Schaap en Citroen door de HEMA die de winkel aan de Oudegracht wilde doortrekken naar de Steenweg. Het naastliggende prestigieuze jugendstilpand Steenweg 65, waarin een drogisterij gevestigd was, kwam beschikbaar en is nu tot volle tevredenheid in gebruik. Er zijn momenteel tien Schaap en Citroen juweliershuizen in Nederland met 125 medewerkers. Het wordt geleid door de Maastrichtse familie Martens. Het is een echt familiebedrijf met hart voor het juweliersvak met CEO Mark van Nieuwkerk voor de dagelijkse leiding.”

Donald Vermeulen is sinds 2016 verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van de Utrechtse vestiging van Schaap en Citroen. “We hebben een merendeels vaste klantenkring, voornamelijk uit de regio, die het topsegment van horloges en juwelen kopen. Dat we een officiële Rolex-dealer zijn is voor ons heel belangrijk. Het Zwitserse bedrijf stelt de hoogste eisen een hun dealers. We kunnen mede daardoor ook andere topmerken verkopen. Voor onderhoudsreparaties krijgen onze reparateurs jaarlijks een speciale tweeweekse opleiding in Zwitserland. Na het behalen van certificaten mogen ze gecompliceerde reparaties uitvoeren. Kostbare horloges zijn zeer ingenieuze instrumenten. We hebben zelfs horloges met een compleet werkend planetarium erin zoals het planetarium uit de 18e eeuw in het plafond van het huis van Eise Eisinga in Franeker, waar alle planeten rond de zon draaien. Bij een horloge is dat allemaal verwerkt in een cirkel van een centimeter!”

Donald Vermeulen.

Klanttevredenheid is het belangrijkste voor een juwelier in het topsegment. “Soms vragen we een klant, die bijzondere eisen stelt aan een horloge, om met ons mee te gaan naar de fabriek om daar zijn wensen te bespreken. Horloges in de hoge prijsklasse hebben vaak lange levertijden. Op internationale beurzen kijken we altijd naar kansen om iets extra’s voor onze klanten te kunnen betekenen. We ontwerpen op verzoek zelf ook sieraden. Er zijn soms situaties dat de koop voor zowel de klant als voor ons een echte feestelijke gebeurtenis is. Op zo’n moment drinken we een gezamenlijk een glas champagne.”

Donald Vermeulen: ”Het bedrijf is in 1888 door Mozes Schaap opgericht, een zakelijke man met visie. Zijn lijfspreuk was: klanten komen bij ons binnen omdat ze iets feestelijks te vieren hebben. Aan ons om er voor hen een feest van te maken. Dat vinden we als team nog steeds de belangrijkste uitdaging van ons werk.”